İslamiyet Yayılıyor (Tarih Konu Anlatımı)

Bu yazımızda tarih dersi konu anlatımları kapsamında 9. sınıf tarih dersinin 5. ünitesi olan İslam Medeniyetinin Doğuşu ünitesinin 2. konusu olan İslamiyet Yayılıyor konusuna yer verdik. İslamiyet Yayılıyor konusunu “Hz. Muhammed ve Dört Halife Dönemi’nde Müslümanların Arap Yarımadası ve çevresinde siyasi hâkimiyet kurmaya yönelik faaliyetlerini kavrar.” kazanımı çerçevesinde anlattık.

İslamiyet Yayılıyor

Ders: Tarih 9

Ünite: İslam Medeniyetinin Doğuşu

Konu: İslamiyet Yayılıyor

Kazanım: Hz. Muhammed ve Dört Halife Dönemi’nde Müslümanların Arap Yarımadası ve çevresinde siyasi hâkimiyet kurmaya yönelik faaliyetlerini kavrar.

İslamiyet Yayılıyor konusunda İslamiyet nedir? İslamiyet neden ve nasıl ortaya çıkmıştır? sorularını yanıtladık. Ayrıca İslamiyet hakkında bilgilere yer verdik.

İslamiyet Nedir?

İslamiyet “silm” ve “selam” kökünden türeyen bir kelime olmakla beraber sözlükte “kutuluşa ermek, barış yapmak, teslim olmak” gibi anlamlara gelir. Yanlışa ve kötüye boyun eğmek İslamiyet’e aykırı bir durumdur. Kur’an-ı Kerim’de sekiz yerde geçmektedir. Fiil olarak genellikle “Allah’a yönelmek” anlamında kullanılmıştır. Kur’an-ı Kerim’de İslam, Allah katında hak dinin özel adı olarak belirlenmiş ve İslam dışında başka bir dinin Allah tarafından kabul edilmeyeceği belirtilmiştir. Vahiy geleneğine göre İslam hem ilk hem son demektir. İslamiyet’in başka bir tanımı ise Allah’ın vahiy meleği olan Cebrail aracılığıyla Hz. Muhammed‘e gönderdiği, insanların dünya ve ahiret hayatlarında mutlu ve rahat yaşamalarını sağlayacak emirler olarak tanımlanmıştır.

İslamiyet’in tanımı dışında nasıl İslam dinine girebileceğimiz konuşalım. İslamiyet beş temel şartı vardır. Bu şartlar varlığı bir olan Allah’a ve O’nun peygamberi ve kulu olan Hz. Muhammed’in varlığına inanmak, İslamiyet’in en önemli ibadetlerinden olan namaz kılmak, toplumsal bağlar adına büyük önem taşıyan zekat vermek, on iki ayın sultanı Ramazan ayında fakir ve yoksulları anlamanın en iyi yollarından olan oruç tutmak ve her insanın ölmeden önce mutlaka yapması gereken hacca gitmek vardır. Namaz, Kur’an’da günün belli vakitlerinde abdest koşulunu uygulayarak yapılan ibadet olarak geçmektedir. Ayrıca İslamiyet, namazı bir temizlenme aracı olarak göstermiştir. Zekat, yeterli miktarda sahip olunan para veya malın her yıl kırkta birinin ihtiyacı olan bir kimseye sadaka olarak verilmesidir. Oruç, Allah’a ibadet etmek amacıyla; Ramazan ayı boyunca yemek, içmek, cinsel ilişkiye girmek gibi dünya zevklerinden kendini alıkoymaktır.

Hacca gitmek ise Müslümanların hac zamanında hac amacıyla Mekke’ye giderek Kabe’yi ziyaret ve tavaf etmek manasına gelmektedir. Son şart ise Kelime-i Şehadet getirmektir. Kelime-i Şehadet, insanın Allah’ı yaratıcısı ve Hz. Muhammed’i peygamberi olarak görmesi demektir. Ayrıca Hz. Muhammed İslamiyet karşıtı müşriklere karşı da savaşmıştır. Bedir, Uhud ve Hendek Savaşı bunlar içinde en önemli savaşlardır. Hz. Muhammed, ne kadar savaşmak istemese de İslamiyet’e inanan insanları korumak için savaşmıştır.

İslamiyet Hakkında Bilgi

İslam’ın manası, teslim olmaktır; Allah’ın emir ve yasaklarına göre davranmaktır. Allah’ın hükümlerine teslim olmaksızın İslam olmaz. İnsan, Allah’ın yarattığı kuldur. Allah her şeyi bilen ve gözeten olduğundan ona teslim olmak gerekir. Çünkü bu kanunları da insanları da en iyi bilen Allah’tır. Bütün kainat ve içinde yaşayan canlılar Allah’a itaat etmektedir. Bu yüzden bütün kainatın dini İslamiyet’tir. Dünya’daki ve Dünya dışındaki tüm varlıklar Allah’a itaat etmektedir. İslam dinini kısaca tamamlamak mümkün değildir. İslam’ın kapsamlı tarifi ancak Kur’an ve sünnetin tamamıyla yapılabilir. Çünkü İslam’ın sınırları Kur’an ve sünnetler ile çizilmiştir ve İslam ancak ve ancak Kur’an ve sünnetlerden öğrenilebilir. Allah bu dini her yönden mükemmel kılmıştır. Öyle ki, İslam’da nedeni açıklanmamış hiçbir mesele yoktur. Bir mesele sevap mıdır, günah mıdır, vacip midir yoksa farz mıdır; yapılan herhangi bir eylem veya inancın sonucu belirtilmiştir.

Peki İslam’ı oluşturan Kur’an ve sünnet nedir? Kur’an ve sünnet öğrenmeden önce peygamber nedir onu bilmemiz gerek. İslam dinine göre peygamber, Allah’ın bir dini veya dini bilgiyi yaymakla görevli tuttuğu kişidir. Ayrıca peygamberler Allah’ın izniyle bazı doğaüstü güçlere sahip olabilirler. Biz bu güçlere mucize deriz. Peygamberlerin sonuncusu ise Hz.Muhammed’dir. Sünnetin tanımı da Hz.Muhammed’in Müslümanlarca uyulması gerekli sayılan davranışlarına ve şu ya da bu konuda söylemiş olduğu sözlerin tümüne denir. Tanımda geçen “Müslüman” kelimesi ise İslam dinine mensup kişidir. Kur’an-ı Kerim ise Allah’ın indirdiği son kitaptır. Kur’an, son peygamber olan Hz. Muhammed’e Cebrail adlı melek tarafından vahiy yoluyla indirilmiştir. Kur’an-ı Kerim hem maddi anlamda hem de manevi hidayet rehberidir.

İslamiyet Neden Ortaya Çıkmıştır?

İnanma duygusu insanın en temel özelliklerin biridir. İnsan var oluştan beri bir varlığa inanma duygusu vardır. Çünkü inanan ve diğer canlılardan farklı olan insanın bu özelliği fıtridir. İnsanlık tarihine ve bilimsel araştırmalar dinin insanla birlikte var olduğunu ve inançsız bir toplumun veya insanın olamayacağını gösterir. Var oluş sebebini sorgulayan insanın çeşitli kültürlerde farklı ismlerde ve sayılarda anılmasına rağmen insan her zaman ve her yerde üstün bir kuvvetin olduğuna inanır. Kısacası İslamiyet’in ortaya çıkma nedeni insanın üstün bir varlığa inanma ihtiyacıdır. Ayrıca İslam’ın ortaya çıkma nedenlerinden biri de Cahiliye Dönemi denilen dönemdir. Cahiliye Dönemi, İslamiyet’ten önceki zaman dilimidir. Cahiliye Döneminde yapılan kötü ve çirkin davranışlar dolayısıyla İslamiyet ortaya çıkmıştır. Bu davranışlara örnek kadınlara yapılan kötü davranışlar, gasp, kan davaları veya içki gibi kötü alışkanlıklar verilebilir. İslam dini de bu tür davranışları yasaklamıştır. Araplar da geçmişte yaptıkları bu davranışların ne kadar yanlış ve saçma olduklarını anladıklarından dolayı bu döneme “Cahiliye Dönemi” demişlerdir.

İslamiyet Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

Allah, Hz. Muhammed (sav)’e peygamberlik görevini vermeden önce onu hazırlamak istedi. Bu hazırlığın bir parçası olarak Hz. Muhammed yaklaşık otuz dokuz kırk yaşlarındayken ona insanlardan uzak inziva hayatını sevdirdi. Bu psikolojik durumun bir sonucu olarak, Hz. Muhammed bir süre insanlardan uzakta Hira-Nur Dağında küçük bir mağaraya çekilip kâinatın yaratıcısı ve benzeri derin konular hakkında tefekkür etmeye başladı. Özellikle peygamber olmadan önceki son altı ayda gördüğü rüyalar apaçık bir şekilde gerçekleşiyordu. Bir gün durduğu mağarada yine tefekkür ederken bir anda yanında bir melek peyda oldu ve ona “Oku!” dedi. Hz. Muhammed okumayı bilmediğini söyleyince melek güçlü bir şekilde onu sıkarak bir daha “Oku!” dedi. Hz. Muhammed tekrar okumayı bilmediğini söyleyince melek onu tekrar güçlü bir şekilde sıktı ve üçüncü kez “Oku!” dedi ve Alak suresinin ilk 5 ayetini okuyup kayboldu.

Hz. Muhammed ilk defa yaşadığı bu garip olaydan sonra evine döndü ve olan biteni eşine anlattı ve çok kaygılı olduğunu anlattı. Eşi ise ona gerek fakirlere yardım ettiği için gerek hep hakkı savunduğu için Allah’ın ona kötülüğün dokunmasına izin vermeyeceğine ve bu olayı kötü sonuçlanmayacağını anlattı. Bu ilk vahiyden sonra bir vahiyler kesildi. Bu sırada Hz. Muhammed’in melekeleri gelecek olan vahiylere karşı güçleniyordu. Nitekim Hz. Muhammed yaşadığı bu sıra dışı olayan sonra gördüğü o meleği tekrar görmek istiyordu. Öyle ki, canı sıkılıp kendi bir uçurumdan aşağı atmak istediğinde hemen yukarısında Cebrail adındaki vahiy meleği beliriyor ve “Sen Allah’ın peygamberisin.” diyerek onu teselli ediyordu. Böylece ilk vahiyden itibaren yirmi üç yıllık bir süre içerisinde tamamlandı ve 114 sure, 6236 ayetiyle Kur’an-ı Kerim adında evrensel bir kitap ortaya çıktı ve en son vahiy olduğu için kıyamete kadar onun korunup devam edeceği hususu Allah’ın verdiği garantiyle doğrulandı.

Tartışalım: İslam Dini Arabistan’daki Cahiliye Dönemi Uygulamalarından Hangilerine Karşı Çıkmış Olabilir?

İslam dini barış ve huzuru, adalet ve dürüstlüğü destekler. İslam dini böylece Cahiliye Dönemin’deki haksızlıklara, zulümlere ve sömürülere karşı mücadelenin adı olmuştur. İslam dini, Arabistan’daki Cahiliye Dönemi’nde uygulanan uygulamalardan, kölelik sistemine karşı çıkmıştır, kadınların alınıp satılmasına karşı çıkmıştır, kız çocuklarının diri diri toprağa gömülmesine karşı çıkmıştır, içkiye, kumara, yalana, zinaya, fuhşaya da karşı olmuştur. Cahiliye Dönemi insanların insan haklarının önemsenmediği bir dönemdir. Ayrıca Cahiliye Dönemi’nde gündelik yaşamın parçası olan putlara tapma, falcılık, büyücülük, kız çocuklarının canlı canlı toprağa gömülmesi, kan davaları, gasp, içki, zina, faiz ve kadınlara yapılan kötü muameleler gibi birçok kötü davranış İslam dini gelince yasaklanmıştır.

---

5. Ünitenin Tüm Konuları: İslam Medeniyetinin Doğuşu ünitesinin tüm konularını aşağıdaki başlıklarda inceleyebilirsiniz.

1. Konu: İslamiyet’in Doğduğu Dönemde Dünya

2. Konu: İslamiyet Yayılıyor (Şu an bu başlıktasınız!)