Avrupa Tarihi

İkinci Kuzey Savaşı Nedir? Nedenleri ve Sonuçları

İkinci Kuzey Savaşı nedir? İkinci Kuzey Savaşı, 1655-1660 yıllarında İsveç ile diğer Kuzey Avrupa ülkeleri arasında yapılan savaştır.

İkinci Kuzey Savaşı, Baltık Devletlerinin egemenliği için yapılan bir savaştır. İsveçlilerin işgali ve savunması ve Rusya’ya karşı savaş, o zamanki Polonya-Litvanya nüfusunun dörtte birinin veba, kıtlık, yağma ve şiddetin sonuçlarından ölmesine neden oldu. Ek nüfus kayıpları, Rusya ve Brandenburg-Prusya’nın toprak kayıplarından kaynaklandı. Polonya ekonomisi de bozuldu.

Bu yazımızda İkinci Kuzey Savaşı; arka plan, savaşın gidişatı, Polonya Litvanya’da İsveç İşgali, Kėdainiai Birliği Antlaşması, Polonya direncinin oluşumu, Gołąb Savaşı, Brandenburg ve Transilvanya Savaşı, daha fazla gücün savaşa girmesi ve Brandenburg’un taraf değiştirmesi, Danimarka-Norveç’in İsveç’e karşı savaşı, Öresund Deniz Savaşı, 1686 civarında siyasi sınırlar, Barışın sonuçlandırılması ve sonuçları başlıkları altında incelenmesi amaçlanmıştır.

İkinci Kuzey Savaşı Nedir?

Küçük İskandinav Savaşı veya ikinci Polonya-İsveç Savaşı olarak da adlandırılan İkinci İskandinav Savaşı, 1655’ten 1661’e kadar Polonya-Litvanya Birliği ve İsveç arasında, Baltık devletlerinin egemenliği için müttefikler arasında bir savaştı. Savaşa 1654-1667 Rus-Polonya Savaşı sırasında ikinci İskandinav Savaşı ile yakından ilişkili olan Polonya-Litvanya ile çatışmalarına başlayan Rusya da dahil olmak üzere Polonya-Litvanya sınırındaki hemen hemen tüm ülkeler katıldı. Bir taraftaki müttefik ülkeler İsveç, Transilvanya, Ukrayna Kazakları, Litvanya Büyük Dükalığı, Eflak ve Boğdan’dır. Karşı taraftaki müttefikler ise Rus Çarlığı, Danimarka-Norveç, Habsburg Monarşisi, Polonya-Litvanya Birliği, Brandenburg-Prusya, Kırım Hanlığı ve Hollanda Cumhuriyeti’dir.

İkinci Kuzey Savaşı Nedenleri

Baltık ülkelerindeki Kılıç Kardeşler düzeninin ve Alman düzeninin dağılmasını takip eden Baltık krizinin ve Polonya-Litvanya Birliğinin 1572’de Jagiellonian hanedanının yok olmasından sonra Doğu Avrupa’daki üstünlüğünü kademeli olarak kaybetmesi İskandinav Savaşları çağını açtı. Çağın bu yeni dönüşüne ivme, Çarlık Rusya’dan geldi. Çar Ivan IV, 1558’de politik olarak parçalanmış Livonia’yı işgal ettiğinde, Baltık kıyılarında 25 yıllık bir çatışmayı başlatmış oldu. İsveç başta olmak üzere ülkeler, Baltık Bölgesini yönetmeyi amaçlayan stratejiler geliştirdiler. İlk olarak, İsveç ve Polonya, Rus birliklerini Livonia’dan 1583’e kadar birlikte kovabildiler ve Rusya’yı bir buçuk yüzyıl boyunca Baltık Denizi’nden uzak tutabildiler. 1587’de İsveç Prensi seçimi, İsveç-Polonya savaşlarının patlak vermesini destekledi. İsveç ve Polonya, Sigismund III’ün 1599’da İsveç kralı olarak görevden alınmasından sonra Baltık egemenliği için ciddi savaşlarda karşı karşıya geldiler. Estonya ve Livonia’nın Baltık kıyı bölgelerine sahip olmak için savaştılar. Riga, Dorpat, Courland’ın büyük kısımları, Königsberg ve önemli Prusya kıyı bölgeleri İsveç’in eline geçti.

Polonya, Rus İmparatorluğu’nun batısındaki geniş alanları ilhak etmek için Rusya’daki kargaşa zamanından yararlandı. 1648’de Polonya tarafından işgal edilen Ukrayna’da, Polonya’nın topraklarının çoğunu kaybettiği Ataman Bohdan Khmelnytsky liderliğindeki bir kazak isyanı başladı. İsveç Kraliçesi Christina I,16 Haziran 1654’te istifa ettiğinde, Kral Gustav I’in büyük torunu ve son yaşayan Wasa’nın oğlu Polonya Kralı John II Casimir, İsveç tahtına hak iddia etti. Aynı zamanda, Khmelnytsky’nin Rusya ile İttifakı, Rusların ve Kazakların başlangıçta Litvanya’nın tamamını fethettiği ve Lublin’e ulaşabileceği Polonya-Litvanya için yıkıcı bir Rus-Polonya savaşı başlattı.

İkinci Kuzey Savaşı’nın Başlaması

Polonya-Litvanya, 1655’in sonuna kadar neredeyse tamamen İsveçliler ve Rus birlikleri tarafından işgal edildi. İsveç planı, biri batıdan gelen, diğeri kuzeyden gelen iki orduyla ilerlemekti. Mareşal Arvid Wittenberg, pomerania’dan 14.000 kişilik bir orduyla Polonya’ya ilerlerken, Karl X. Gustav Arvid Wittenberg’in ordusu İsveç’ten 15.000 kişilik bir ordu ile takip edilecekti. Kuzeydoğuda, Mareşal Gustaf Horn ve Gustav Lang, İsveç Livonia’dan 9.000 kişilik bir Müfrezeyle Litvanya’yı işgal edeceklerdi.

Polonya-Litvanya’nın Kuzey cephesinde, 1 Temmuz 1655’te Levenhaupt, Livonia’nın Polonya kısmını işgal etti. Ve ilk olarak Dunaburg şehrini fethetti. Bu arada Wittenberg, 11 Temmuz’da Polonya’nın Batı cephesinde Polonya sınırını geçti. Wittenberg, 1.400 köylü tarafından desteklenen 13.000 kişilik bir Polonya ordusuyla karşı karşıya kaldı. İyi eğitimli İsveç ordusunun askeri üstünlüğünün bilincinde olan Polonyalı soylular 25 Temmuz 1945’te teslim oldu.

Polonya’nın Kuzey cephesinde, Litvanyalı Hetman Janusz Radziwiłł, 17 Ağustos 1655’te İsveç ile Kedainiai Antlaşması’nı imzaladı. Litvanya Büyük Dükalığı’nı İsveç “koruması” altına aldı. Antlaşma, Litvanya kısmının birliğin Polonya kısmına karşı savaşmak zorunda kalmamasını belirten bir madde içeriyordu. Ancak Litvanya ordusunun bir kısmı antlaşmaya karşı çıktı. Mogul Paweł Jan Sapieha liderliğindeki Wierzbołów Konfederasyonu’nu kurdu.

Kedainiai Birliği Antlaşması Litvanya’yı İsveç ile birleştirdi. Karl Gustav, birliklerini 14 Temmuz’a kadar İsveç-Pomerania’da bir araya getirdi. Polonya’yı işgal ettiler. Wittenberg’i 14 Ağustos’ta Konin yakınlarında yakaladılar. Ertesi gün, iki Ordu Koło’yu işgal etti ve burada bir kamp kurdular. Ordu daha sonra Varşova’ya karşı 30.000 askerle ilerlemeye devam etti. Sadece hafif bir direnişle karşılaştılar. Çünkü Polonya neredeyse tüm askeri güçlerini Ruslara karşı kullandı. John II Kasimir bir kez daha küçük bir ordu toplayabildi ve Varşova’dan İsveçlilere karşı çıktı. İsveçlilerin kazandığı Sobota Savaşı 18 Ağustos’ta gerçekleşti. Wittenberg’e kalan Polonya kuvvetlerini Krakow’a kadar takip etmesi emredilirken Charles X Gustav yaklaşık 3.000 adamla Varşova’ya yürüdü. Şehir 29 Ağustos’ta savaşmadan teslim oldu. Kral, 120 Bronz top, mühimmat ve yiyeceklerden oluşan ordu için zengin bir ganimet kazandı.

Friedrich Wilhelm Prusya Düklüğü’nde milisler kurdu ve kaleyi kapattı. 14 Kasım’da, Polonya’nın bir parçası olan komşu ve eşit derecede korunmasız Batı Prusya ile karşılıklı bir savunma anlaşması imzalandı. Bu Antlaşma, Brandenburg Garnizonlarının Polonya’nın Batı Prusya’daki askeri olarak savunmasız şehirlerine girmesine izin verdi. Ancak, Danzig, Thorn ve Elbing sözleşmeye dahil değildi. İsveç Kralı Prusya ve Warmia’yı kazanmak istedi. Ekim 1655’in sonunda, kral kuzeye gitti. Wittenberg’i yaklaşık 5.000 kişilik bir İsveç-Polonya Ordusu ve diğer garnizon birlikleri ile Güney Polonya’da bıraktı.

Friedrich Wilhelm, Cleve ve Brandenburg’dan Prusya Dükalığı’na daha fazla birlik çekti. Ancak Charles X Gustav, Brandenburgluları Königsberg duvarlarına geri itti. Yapılan antlaşmada, ülkesini İsveç birliklerine ve limanları İsveç gemilerine açmak zorunda kaldı. Brandenburg ayrıca krala karlı deniz tarifelerinin yarısını verdi. Bunun için Brandenburg, Ermland Piskoposluğunu aldı. Batı Prusya’daki Brandenburg Garnizonları geri çekildi. Sonuç olarak, Gdansk hariç, Polonya’nın tüm şehirleri İsveç kontrolü altındaydı. Bu arada, Rus Kazakları Doğu Polonya-Litvanya’yı Lublin’e kadar kontrol altına aldı. Sadece Lviv hala Polonya kontrolü altındaydı.

Polonya Direnişinin Oluşumu

O dönemde Polonya Devleti tamamen yenilmiş gibi görünüyordu. Protestan İsveçliler ve Katolik Polonyalılar arasındaki dini farklılıklar, Katolik din adamlarının ve Keşişlerin kötü muamelesi ve cinayetler arttı. Katolik kiliseleri ve manastırları yağmalandı. İsveçliler tarafından yapılan bu saldırılar, Polonya’nın İsveç işgal altındaki bölgelerinde Partizan hareketlerinin oluşumuna yol açtı. Başlangıç noktası, 1655/56 kışında Jasna Góra Kuşatmasıydı. Johan Reinhard Wrzesowicz liderliğindeki İsveç Ordusu, Czestochowa’daki Jasna Góra Manastırını kuşatarak fethetmeye çalıştı.

Bununla birlikte, aylarca süren kuşatmanın boşuna olduğu anlaşıldı. Çünkü söz konusu manastırdaki bir grup keşiş, sayıca üstün olan İsveç ordusunu geri püskürttü. Çoğunlukla Szlachta üyeleri olan yerel gönüllülerden destek aldılar. Böylece kutsal ikonları Częstochowa’nın siyah Madonnasını da kurtarabildiler. Bu olay, o zamana kadar İsveç’e karşı savaşta başarısız olan Polonya-Litvanya için bir dönüm noktası oldu. Polonya zaferinin haberi Polonya’ya yayıldı ve Polonya halkı arasında vatanseverlik duygularını uyandırdı. Kasım ayında Opole’de kabul edilen Manifesto, işgale karşı halkı direnişe çağırdı. Kral John II Kasimir’in geri dönmesini istedi. Aralık ayında bir köylü ordusu Neu Sandez’i geri aldı. 29 Aralık’ta Partizanlar, büyük Hitman Stanisław “Rewera” Potocki ve Feldhetman Stanisław Lanckoronski’nin katılımıyla Tyszowce Konfederasyonu’nu kurdu. 1 Ocak 1656’da John II Kasimir sürgünden döndü. Stefan Czarniecki Polonya Başkomutanı olarak atandı. Polonyalı askerlerin çoğu konfederasyon tarafına geçti.

Gołąb Savaşı

Karl X. Gustav, tehdit edici gelişmeye tepki gösterdi. Yaklaşık 2.400 kişiden oluşan Czarniecki’nin ordusunu 11.000 atlıdan oluşan bir güçle takip etti. Şubat 1656’da Gołąb Savaşı’nda onları yenmeyi başardı. Karl Gustav Lviv’e ilerlediğinde, Zamosc Savaşı’nda ilerlemesi durduruldu. İsveçliler, Sapieha ve Czarniecki altında büyüyen Polonya-Litvanya birlikleri tarafından kuşatıldı. İsveçliler giderek daha fazla savunmaya itildi. Büyük Polonya topraklarını askeri olarak güvence altına almak için sayıları azdı.

Brandenburg ve Transilvanya Savaşı

İsveçlilere karşı yeminlerini bozan Polonyalı soylularının şiddetli direnişi, Kral John II Kasimir’in dönüşü ve Polonyalıların Ulusal Fanatizmi İsveç kralı için tehlikeli bir duruma yol açtı. Karl Gustav, Transilvanya, Brandenburg ve Chmielnicki’nin katılımıyla karşı ittifakın bölünmesinin Polonya’ya karşı zafer için tek umut olduğunu gördü.

Königsberg’deki Friedrich Wilhelm, Polonya’ya karşı savaşa katılmadan tarafsızlığa kendini adadıktan sonra, 23 Haziran 1656’da Marienburg’da yeni bir antlaşma imzalandı. Bu Antlaşmada, Warmian Piskoposluğunu ve dört büyük Polonya Voyvodalığını serbest bir müttefik olarak tüm gücüyle krala teslim etmeyi taahhüt etti.

Varşova Savaşı

Polonyalıların ve müttefik Tatarların önemli çoğunluğuna rağmen, İsveçliler ve Brandenburglular 28-30 Temmuz tarihleri arasında Varşova Savaşı’nda büyük bir zafer kazandılar. Daha sonra İsveç zayıflamaya başladı, asker ve malzeme eksikliği vardı. Polonyalıların sayısı arttı. 1657 yılının başlarında, Protestan George II Rakoczi liderliğindeki Transilvanya Prensliği, Transilvanya-Kazak Ordusu ile Güney ve Doğudaki Polonya’nın geniş bölgelerini tahrip ederek İsveç’in tarafına geçti.

Savaşta olan Rusya ve Polonya-Litvanya tarafları, yaklaşmakta olan İsveç egemenliğine karşı koymak için Niemiez Antlaşması ile ateşkes imzaladılar. Bu, İsveç’i bir kez daha savunmaya iten 1656-1658 Rus-İsveç Savaşına yol açtı. Karl Gustav komutasındaki İsveç ordusunun çoğu Polonya’ya bağlanırken Livonia, Estonya ve Ingermanland’da sadece 2.200 piyadeden oluşan bir ordu kaldı. Magnus De La Gardie’nin Prusya’da 7.000’den fazla adamı vardı. Doğu Baltık Denizi boyunca Garnizonlarda 6.933 kişi dağıtıldı. Bu askeri durumdan yararlanan Çar Alexei, Temmuz 1656’da 35.000 askerle Livland’a saldırdı. Sonra Dunaburg’u ele geçirdi.

Brandenburg Generali Georg Friedrich von Waldeck, Ekim ayında Lyck’te bir yenilgiye uğradı. Kral John II Kasimir Gdansk’ı geri aldı. Bu sebeple Karl X. Gustav, Labiau Antlaşması’nda (20 Kasım 1656) tüm Prusya üzerinde egemenlik vermeye bile karar verdi. Wehlau Antlaşması’nda (19 Eylül 1657), Prusya’nın Polonya’dan bağımsızlığı kazanıldı.

İsveç kralı, yeni müttefiki Transilvanya prensi George II Rakoczi ile buluşmak için tüm Polonya’yı gezdi. Ancak, Chenstochowa şehrinin kapılarında durduruldu. Transilvanya-Kazak birlikleri, 20 Haziran 1657’de Podolia’daki Czarny Ostrow Savaşı’nda Polonya ordusu tarafından kuşatıldı ve yenildi. Cesaretini kaybeden ve Kazak birliklerinin kaçmasıyla terk edilen George II Rakoczi sonunda teslim olmak zorunda kaldı. 21-23 Haziran 1657 tarihleri arasında Polonyalılarla yapılan sonraki barış görüşmelerinde İsveç ile İttifakı bozdu. Ayrıca Polonya ve Polonya komutanlarına karşı savaş çatışmalarını önlemeyi ve işgal altındaki Polonya şehirleri Krakow ve Brest’ten ayrılmayı taahhüt etti. Daha sonra Polonyalılar, ordusunun geri kalanıyla birlikte prensliğine geri dönmesine izin verdi.

Brandenburg’un Taraf Değiştirmesi

Kralın sadık Polonya birlikleri İsveçlilere şiddetli bir direniş gösterdi. Bu arada Johann II Kasimir başka müttefikler bulmaya çalıştı. İsveç’in Kuzey Avrupa’da aşırı hakimiyet kurmasını önlemek için Danimarka, Habsburg Monarşisi ve Hollanda, Polonya’yı destekledi. Kırım Hanedanı ile Polonya arasında ittifak yapıldı. Danimarka’nın savaş ilanından sonra Karl Gustav daha önce yapılan savaş ittifakından ayrıldı. Brandenburg’u Polonya’ya karşı savaşta yalnız bıraktı.

1656-1957 yıllarında Prusya Düklüğü’nde Lipka Tatarları ve Kırım Tatarlarının işgali gerçekleşti. Çünkü Polonya 1654’ten beri Kırım Hanlığı ile müttefik durumundaydı. Prusya’nın 23.000 insanı öldürüldü ve 3.400 köleliğe sürüldü. Christoph Hartknoch tarafından tarif edilen bu olaylar sırasında 80.000 kişi harap topraklarda açlık ve hastalıktan öldü. Ayrıca daha fazla kurban alan veba ile de mücadele etmek zorunda kaldılar. Kırım Tatarlarının istilasından sonra ve Polonya’nın 19 Eylül 1657’de Wehlau Antlaşması’nda Prusya Düklüğü’nün egemenliğini kabul etmesinden sonra Brandenburg cephe değiştirdi.

Danimarka-Norveç’in İsveç’e Karşı Savaşı

Frederick III, 1 Temmuz 1657’de İsveç’e savaş ilan etti. Amaç, Torstensson Savaşı’nda kaybedilen toprakları geri kazanmaktı. İsveç birlikleri hemen Danimarka Kalesi Helsingborg’a doğru ilerledi. Orada Danimarka İmparatorluk amirali Ove Gjedde’yi ele geçirdiler. Karl X. Gustav hızla Polonya savaş alanından ayrıldı ve Danimarkalı rakibine karşı Jutland’a gitti. 30 Ocak 1658’de Karl X. Gustav, İsveç birlikleriyle birlikte küçük kuşağı geçti ve bir hafta sonra İsveç Ordusu Funen’den büyük kuşaktan Zeeland’a taşındı. Danimarka Donanması donmuş Kemeri engelleyemedi. Frederick III, Zeeland’da yeterince güvende hissetti, ayrıca savaşa hazır bir ordu yoktu. Bu nedenle, Danimarka kaybetmeye başladığı için şubat ayında barış görüşmeleri başladı. Danimarka savaşta yenildikten sonra 24 Şubat 1658’de Roskilde Barış Antlaşması yapıldı. Danimarka Blekinge, Schonen, Halland ve Bornholm’u kaybetti. Ayrıca Norveç bölgeleri olan Trondelag ve Bahuslan bölgelerini de İsveç’e verdi. Bunun sayesinde İsveç batı ticaret yollarına erişim sağlayabilecekti. Norveç bundan sonra ikiye bölündü.

Bundan sonraki gelişmelerle Karl X. Gustav çizgiyi aştı. 7 Ağustos 1658’de Danimarka’ya karşı, bağımsızlığını yok etmek için bir sonraki hareketlerine başladı. Ülke, İsveç, İngiltere ve Holstein-Gottorf arasında bölünecekti. Böylece Karl X. Gustav, Adalar Krallığı için hak iddia etti ve Baltık Denizi’ne erişimi kontrol altına aldı. Karl X. Gustav ordusuyla birlikte Korsor’a indi. Ağustos 1658’de İsveçliler tekrar Kopenhag’a saldırdı. Frederick III, Hans von Schack ile birlikte deneyimli bir asker ve kale komutanını Kopenhag Yüksek Komutanlığına çağırdı.

Yeni savaş, diğer Avrupa güçlerini İsveç’in aşırı güçlenmesine izin vermemeye mecbur etti. Danimarka’yı desteklemek için, Amiral Van Wassenaer komutasındaki Hollandalı bir filo, 41 gemi ve 1.413 top ile Baltık Denizi’ne yelken açtı. Kopenhag’ın kuzeyindeki Öresund’da, Karl Wrangel komutasındaki 45 gemi ve 1.838 top ile İsveç filosu ile savaştı (Öresund’daki Deniz Savaşı). İsveç Filosu saldırdı fakat Hollandalılar için rüzgâr koşulları daha elverişliydi. Şiddetli savaşlar vardı, Hollandalılar üstünlüğü korudu ve İsveç filosunu Kopenhag ablukasını durdurmaya zorladı. İsveçliler dört gemi kaybetti, 350 kişi öldü ve 850 kişi yaralandı. Hollandalılar iki gemi kaybetti, 296 kişi öldü ve 503 kişi yaralandı. Hollandalı Amiral Witte de With, gemisini ele geçirirken düştü. Brandenburg Frederick William, 21 Ocak 1659’da Danimarka ile bir koruma ve Trutz İttifakı imzaladı. Brandenburg ve Avusturya birlikleriyle Holstein’a doğru ilerledi.

Kopenhag savunucuları altı ay boyunca kuşatmaya direndikten sonra, 11 Şubat 1659’da İsveçliler tarafından büyük bir saldırıya uğradılar. Ancak Danimarkalılar direndi. Bu direniş, Kopenhag’daki zaferden sonra, tüm ülkenin kurtuluşu için önemliydi. Schack’in Kopenhag birliklerinin büyük bir bölümünü Kiel’e götürmesi ve Mareşal Ernst Albrecht von Eberstein ve Brandenburg birliklerinin komutasındaki Jutland birimleriyle iş birliği içinde İsveçliler tarafından işgal edilen Funen’i ele geçirmesi planlandı. 18 Ekim’de, Schack ve birlikleriyle birlikte birleşik bir Hollanda-Danimarka Filosu Kopenhag’da yelken açtı. On iki gün sonra gemiler Kiel’e geldi. Schack ve Eberstein yaklaşık bir hafta sonra Eckernförde’de bir araya geldi ve 27 Ekim’de V. Schack’in birlikleri Kiel’den ayrıldı. Büyük Kemerde, Nyborg’a sürpriz bir saldırı denendi, ancak başarısız olduğu için Kerteminde’ye inmeye karar verildi.

Bu noktada saldırı 31 Ekim 1659’da gerçekleşti ve ön cephede Schack tarafından yönetildi. Ordu daha sonra Funen’de durdu. İsveç ana biriminin Nyborg’a geri çekilip birkaç gün dinlendikten sonra Schack, 9 Kasım 1659’da Odense’ye taşındı. İki gün sonra, küçük Kemer üzerinde savaşan Eberstein’ın ordusuyla birleşti. Ancak Schack ve Eberstein arasındaki ilişki derin bir rekabetle ilerledi. Birbirlerine sadece kendi hareketleri hakkında bilgi verdiler. Schack barikat kurduğunda ve Eberstein saldırmak istediğinde gerçek bir anlaşmazlık ortaya çıktı. Schack boyun eğdi ve ikisi arasındaki sürekli anlaşmazlıklar altında doğuya doğru ilerlemeye başladılar. 14 Kasım 1659’da Nyborg Savaşı başladı ve ertesi gün İsveçliler yenildi.

Danimarka-İsveç Savaşı, 1660 yılında İsveç birliklerinin geri çekilmesiyle sona erdi. Yenilginin nedeni, İsveç kralının 13 Şubat 1660’da ölümünün yanı sıra Kopenhag’ın başarılı savunması, Brandenburg ve Polonya’nın desteği İsveçlileri Jutland ve Funen’den kovması, İngiltere ve diğer devletlerin barış için çaba göstermesiydi. Mayıs 1660’da Danimark ile İsveç Kopenhag Antlaşması’nı imzaladılar. Bu antlaşma ile İsveç Roskilde’deki kazandıklarını korumayı başardı.

Danimarka’nın zaferinden sonra, 1659’da İsveç-Pomeranya, Polonya ve Danimarka taraflarında savaşan Brandenburglar tarafından kısa bir süre işgal edildi. Temmuz 1659’da Frederick III, Charles X’in stratejik pozisyonlarını zayıflatmak için İsveç-Pomerania’ya derhal saldırmak istedi. Löcknitz sınır Kalesi bu kampanya için önemli bir başlangıç noktası olarak hizmet etti. Jean-Louis Raduit de Souches komutasındaki Avusturyalılarla birlikte, 14.000 kişilik Brandenburg Ordusu Neumark’tan Pomerania’ya taşındı. 7 Eylül’de Greifenhagen’i ele geçirdi. Sonunda General Paul Wurtz’un 16 Kasım’da saldırıdan vazgeçecek kadar kalıcı bir direnişle karşı karşıya kaldığı Szczecin’i kuşattı.

İkinci Kuzey Savaşı Sonuçları

İsveç karşıtı koalisyonun başarılı bir saldırısından sonra, İsveç ile dost olan güçler İngiltere ve Fransa barış görüşmeleri önerdi. Hollanda’nın sözde “Lahey konseyleri” nde iş birliği içinde, Karl Gustav’ın lehine diplomatik olarak müdahale etmeye ve ona elverişli bir barış empoze etmeye çalıştılar. Bu hiçbir sonuca yol açmadı. Ancak Kasım 1659’da Pyrenees Barışı İspanya ve Fransa arasındaki uzun süredir devam eden savaşa son verdi. Kardinal Mazarin, İsveç ittifakının tüm Alman olaylarında Fransa için değerli olan İsveç iktidarının yaklaşmakta olan yenilgisine izin vermemeye kararlıydı. Şimdi özgür bir eli vardı ve hemen Brandenburg’a karşı tehditkâr bir şekilde ortaya çıktı. Bu savaş 3 Mayıs 1660’da Oliva Antlaşması ile sona erdi. Polonya Kralı, İsveç tahtının tüm isteklerinden feragat etti.

İsveç, 24 Ekim 1648 tarihli Vestfalya Barış Antlaşması hükümlerine uygun olarak Livonya ve Estonya’yı korudu. Brandenburg, Pomeranya, Holstein ve Schleswig’deki işgal altındaki İsveç topraklarından çekilmek zorunda kaldı. Prusya Düklüğü nihai egemenlik kazandı, savaş sırasında askeri ve politik bir güç faktörü olduğunu kanıtladı. Fransa barış garantisini aldı. Bu arada, Rus-Polonya savaşı devam ediyordu. Kral John II, 1660 yılına kadar Litvanya Büyük Düklüğü topraklarını Rus birliklerinden kurtarmayı başardı.

Ancak, krallığın güneyindeki Kazaklar ve Kırım Tatarları ile devam eden savaşlar nedeniyle Dinyeper’e kadar bugünkü batı Rusya’nın Smolensk ve Doğu Ukrayna ile Kiev ile büyük bir bölümünü terk etmek zorunda kaldı. İsveç ve Polonya arasındaki barış statükoyu ante bellum’a getirdi. 1661 yılında İsveç ve Rusya arasında Cardis Barış Antlaşması imzalandı. Savaşların Polonya için yıkıcı sonuçları oldu. İsveçlilerin işgali, ülkenin uzun süre savunulması, Rusya’ya karşı savaş, o zamanki veba, kıtlık, yağma ve şiddet, Polonya-Litvanya nüfusunun dörtte birinin ölmesine neden oldu. Ek nüfus kayıpları, Rusya ve Brandenburg-Prusya’nın toprak kayıplarından kaynaklandı. Polonya ekonomisi bozuldu.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu Konuyla İlgili Yazılar

Back to top button

Metin kopyalamanın açılabilmesi için
lütfen web sitemizdeki herhangi bir reklama
tıklayarak bize destek olunuz.

Close

Adblock Detected

Lütfen reklam engelleyicinizi kapatarak bize destek olunuz. Anlayışınız için teşekkür ederiz.