Pergamon Antik Kenti Hakkında Bilgi

Pergamon Antik Kenti hakkında bilgilere yer verdiğimiz bu yazımızda Pergamon (Bergama) nerede? Nasıl gidilir? Giriş ücreti ne kadar? sorularına yanıtlar aradık. Pergamon’un tarihçesi ve kalıntıları hakkında da bilgiler bulabilirsiniz bu yazımızda.

Pergamon (Bergama) Antik Kenti Tarihi

Kent, Antik çağlarda ilk kez M.Ö. 399 yılında Ksenophon tarafından ve onun ardından da Persler tarafından ele geçirilmiştir. M.Ö. 281 – 133 yılları arasında Attalid döneminde Helenistik Bergama Krallığı’nın başkenti oldu. Attalid hanedanı Makedon savaşlarındaki yardımına karşılık Roma’yla ittifak kurmuştur. Kenti cömert biçimde yöneten Attalid sanatkarları şehre çağırıp maaş ödedi. Bu sanatkarlar, Athena Tapınağı’nın yer aldığı Atina’daki Akropolisi temel alarak Bergama Akropolisi’ni yeniden düzenlediler. Hükümdar öldüğünde Bergama’nın tamamını Roma’ya bağışlamıştır.

Pergamon Antik Kenti, Roma yönetiminde en gelişmiş haline ulaştığında yaklaşık 200.000 vatandaşa ev sahipliği yapıyordu. Kent Hristiyanlığın erken dönem inananlarından olup 2. yüzyılda piskoposluğa sahipti. Vahiyler Kitabı’nda Zeus Sunağı kastedilerek Şeytan’ın yaşadığı ve tahtının bulunduğu yer olduğundan bahsedilir. 262 yılında meydana gelen bir deprem nedeniyle çok hasar görmüş; daha sonra Gotlar tarafından istila edilmiştir. Bizans İmparatoru 2. Constantin tarafından yeniden inşa edilen şehir, bir dönem Selçuklu Türkleri tarafından kontrol edilmiş ve daha sonra 1336 yılında Karesioğulları Beyliği tarafından alınmıştır. 1357’de Bizans kontrolüne geri dönen şehir son olarak Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Pergamon Antik Kenti Kalıntıları

Bergama, Ege Denizi’ne 26 kilometre mesafede, kuzeybatı Anadolu’da yer alır. Pergamon Antik Kenti kalıntılarına olan yakınlığı nedeniyle popüler bir turistik cazibe noktası olup yaklaşık 60.000 nüfusa sahiptir. Pergamon Antik Kenti, Caicus Nehri’nin (Günümüzde Bakırçay) kuzey ucunda kurulmuş eski bir Yunan kentiydi. Günümüzde Pergamon Antik Kenti’nin (eski Bergama) ana alanları bugünkü modern Bergama kentinin kuzeybatısındadır. Ege sahiline ulaşımı sağlayan Caicus Nehri Vadisi’ne bakan kent büyük bir stratejik değere sahipti.

Helenistik dönemde yıldızı parlayan Pergamon Antik Kenti, Roma döneminde Asya eyaletinin ilk başkenti oldu. Ancak bu Konumunu daha sonra rakibi Efes‘e kaptırdı.

Pergamon Antik Kenti Asklepion Alanı

Bu antik spa merkezi, modern Bergama kentine 2 kilometrelik yokuş yukarı bir yürüyüş mesafesindedir. 2. yüzyılda çamur banyosu ve bitkisel ilaç kullanımı ile büyük bir şifa merkezi olarak gelişti. Kalan binaların çoğu Helenistik dönemden ziyade Roma döneminin ihtişamlı günlerine dayanır. Sütunlu cadde kutsal bir kuyuyu barındıran ana komplekse götürür. Kütüphane, Roma Tiyatrosu ve hastaların iyileşmek için dua ettiği Asklepius ve Telesfor’un tapınakları yer alır.

Bergama Kilisesi Kırmızı Bazilika (Red Basilica)

Kırmızı avlu ya da Serapeion olarak da adlandırılan bu büyük kırmızı tuğla harabe aslında Hadrian (117 – 138) tarafından Mısır tanrıları Serapis ve İsis’e ithaf edilen bir tapınak olarak inşa edilmiştir. Daha sonra Bizans döneminde kilise haline getirilmiş ve Havari Yuhanna’ya atfedilen bu kutsal mekan Vahiy kitabında geçen 7 kiliseden biri olmuştur (bu kiliseler içinde yeri bilinen tek kilise). İç kısmı ciddi şekilde harap olmasına rağmen bina, sadece kalan duvarlar yığınına şahit olmak için bile ziyaret etmeye değerdir. Burada tapınağın ayakta durduğunda nasıl göründüğü ve ne kadar etkileyici olduğunu düşünmek bile güzeldir.

Bergama (Pergamon) Kütüphanesi

Bergama denildiğinde akla ilk gelen yapılardan birisi de II. Eumenes tarafından yaptırılan ve antik dönemin en ünlü kütüphanelerinden bir olan Pergamon Kütüphanesi’dir. Bugün kalıntıları akropoldeki Athena Tapınağı’nın yanında olan kütüphane aynı zamanda eski çağın en önemli rekabetlerinden birinin öznesiydi. İskenderiye Kütüphanesi ile girdiği rekabet sonucunda hızla gelişmiş, bundan rahatsız olan Mısırlılar aynı isimli bitkiden üretilen Papirüs kağıdının bu bölgeye ithalatını yasaklamıştır. Bunun üzerine Bergamalılar, hayvan derisinden elde edilen ve papirüsten çok daha kullanışlı olan bir kağıt türü geliştirdi. Bu icat, Bergama kağıdı anlamına gelen Pergaminae Chartae ya da ondan türemiş olan parşömen ismiyle bilinmektedir. Bu sayede Kütüphane; İskenderiye Kütüphanesi ve Efes Antik Kenti’nde yer alan Celsus Kütüphanesi ile birlikte antik dönemin üç büyük kütüphanesinden birisi olmuştur.

Bergama Zeus Sunağı

Attalos hanedanı üyesi II. Eumenes tarafından zafer anıtı olarak yunan tanrıları Zeus ve Athena’ya ithafen yaptırılan bu muhteşem eserden ne yazık ki günümüzde bize kalan sadece temelleri olmuştur. Osmanlı’nın son döneminde alman arkeologlar tarafından parça parça Almanya’ya kaçırılan yapı, Berlin’de birleştirilerek Pergamon Müzesi adını verdikleri bölümde sergilenmeye başlamıştır. Ülkemiz gerek resmi kanallardan gerekse sivil örgütlerin çabası ile Zeus Sunağı’nın ait olduğu yere dönmesi için uzun zamandır uğraş vermektedir.

Bergama Arkeoloji Müzesi

Pergamon Antik Kenti çevresindeki gezi bittikten sonra Bergama’nın küçük ancak iyi organize edilmiş müzesini ziyaret edebilirsiniz. Buradaki sergilerde civardaki arkeolojik alanlardan bulunanlar yer alır. Özellikle 4. yüzyıldan kalma tanrıların Bergama Okulu heykellerin sergisi oldukça ilgi çekicidir. Etnografya Bölümü müzenin bir diğer görülmeye değer alanıdır. Ziyaret saatleri ve güncel giriş ücreti hakkında bilgi almak için müzenin sayfasını ziyaret edebilirsiniz

Pergamon Antik Kenti Nerede? Nasıl Gidilir?

Ana otobüs terminali şehir merkezine yaklaşık 7 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır. Bu nedenle şehir merkezine ulaşmak için bir taksiye veya daha ucuz olan servis minibüsüne binebilirsiniz. Şehir merkezinin çoğu yerine yürüyerek kolayca ulaşılabilir. Aslında bu yürüyüş Pergamon Antik Kenti’ni gezmenin zevkli yanlarından biridir. Asklepion, Akropolis (teleferik), Arkeoloji Müzesi ve Kırmızı Kilise (Kırmızı Avlu) de dahil olmak üzere merkezin popüler yerlerine yürüyerek 15 dakikada ulaşabilirsiniz. Giriş ücreti 6 TL olup müzekart+ sahiplerine ücretsizdir.

Bergama’da Ne Yapılır?

Kentin girişinde ve ayrıca istasyonda birkaç hediyelik eşya dükkanı var, bunun dışında alışverişinizi Selçuk veya İstanbul’a bırakmanız daha iyidir. Pergamon Antik Kenti kalıntılarının yakınında birçok yerel restoran bulunur. Köy evlerinde yapılan yemekleri deneyebileceğiniz gibi açık hava teraslı bir restoran da yer alır. Kentte her yıl Haziran ayının üçüncü haftasına denk gelen günlerde Bergama Kermesi Festivali’ni kutlanır. Kermese ünlüler, şarkıcılar, oyuncular, şairler ve yazarlar katılır; bölgenin önemli yerel etkinliklerindendir.

Bergama yüksek kaliteli halılarıyla ünlüdür. Hala Bergama halıları dokuyan yaklaşık 80 köy vardır. Bölgede halı dokumacılığının tarihi Türk göçünün başladığı 11. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Bergama halıları bölgedeki Yörüklerin pastoral yaşam tarzının bir kanıtı gibi hemen her dönemde yünle dokunur. Kentteki halı dokumacılığının geçmişi 11. yüzyıla uzanmasına rağmen yün kullanıldığı için kalan halıların çoğu 200 yaşın altındadır. En eski ve en iyi korunmuş Bergama halıları merkez ve çevresindeki camilerin yanı sıra Bergama Arkeoloji müzesinde bulunabilir.

Not: Bu konuyla ilgili olarak Truva (Troya) Antik Kenti Hakkında Bilgi başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.