Miryokefalon Savaşı Nedir? Nedenleri, Sonuçları ve Önemi

Miryokefalon Savaşı, Anadolu Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında, 17 Eylül 1176‘da Denizli yakınlarındaki Düzbel Geçidi’nde (Miryokefalon’da) yapılan savaştır. Bu yazımızda Miryokefalon Savaşı ne zaman, nerede, kimler arasında gerçekleşmiştir? Miryokefalon Savaşı Nerede Yaşandı? Miryokefalon neresidir? Miryokefalon Savaşı nedenleri nelerdir? Miryokefalon Savaşı sonuçları nelerdir? Miryokefalon Savaşı önemi nedir? Anadolu’nun Türkleşmesinde etkili olan gelişmeler nelerdir? sorularını yanıtladık.

Miryokefalon Savaşı Hakkında Bilgi

Miryokefalon Savaşı ne zaman, nerede, kimler arasında gerçekleşmiştir? Miryokefalon neresidir?sorularını yanıtlayalım. Manuel 1176 yılının 2. mevsiminde Alman, Macar, Sırp, Macar, Fransız, İngiliz, Kuman (Kıpçak) ve Peçenekler’in de bulunduğu devasa bir orduyla Anadolu topraklarına geçti. Ama yoldaşlarının geç kalması neticesinde yaza doğru yola koyulabildiler. Lapion’daki ayrıldıktan bir süre geçtikten sonra güneye doğru inerek Sardes, Laodikea (Denizli), Lampis (Dazkırı), Sozopolis üzerinden Homa ve o zamanlar yıkık durumda olan Miryokefalon kalesine doğru ilerleyişlerini sürdürdüler. Selçuklu orduları büyük gruplar halinde Bizans kuvvetlerinin kullanabileceği yolları koruyor ve onlara suikastler düzenleyip kötü duruma düşürmeye çalışıyordu.

Bu amaç doğrultusunda kullanabilecekleri yiyecekler yakıldı ve suları kirletildi. Bu kirletmelerin sonunda birçok Bizans askeri hastalıklar nedeniyle öldü. II. Kılıçarslan’nın barış talebini kumandanlarının kabul etmesi ısrarlarına rağmen inadına yenik düşen İmparator Manuel savaşmakta kararlıydı. İmparator Manuel ile orta noktayı bulamayacağını anlayan II. Kılıçaslan birliklerini Miryokefalon Kalesi’nin yakınlarında ki Eğirdir gölüne yakın olan ve kuzeyinde bulunan Tzibritze Geçidi’nin daraldığı ve kaplanması basit olan yere konumlandırdı.

Miryokefalon Savaşı Nerede Yaşandı? Miryokefalon Neresidir?

Miryokefalon Savaşı’nın gerçekleştiği bölge hususunda birçok görüş ileri sürülmüştür. Araştırmaların sonunda muharebe alanı olarak Gelendost, Sultandağı yakınlarındaki Kırkbaş köyü, Karamıkbeli, Çivril, Düzbel olarak tahmin edilmektedir. Ayrıca bazı araştırmacılar savaşın Konya yakınlarındaki Bağırsak Boğaz civarında yaşandığını da iddia etmektedir. Bütün yükleriyle geçide girmek zorunda kalan Bizans Kuvvetleri, iyi konumlanmış Türk kuvvetleri tarafından saldırıya uğramıştır.Geçit Türk birlikleri tarafından kapatıldığı için Bizans Kuvvetleri bir çıkış yolu bulamadığı için sıkışmışlardı. Savaşı bizzat yönetip katılan Bizans İmparatoru Manuel kendisini koruyan muhafızlar sayesinde zar zor kaçabilmişti. Savaş akşam saatlerine kadar sürmüş ve bütün Bizans kuvvetleri bertaraf edilmişti (17 Eylül 1176). Türklere de değerli ganimetler ve esirler kaldı.

Ancak son araştırmalar günümüzde Miryokefalon Savaşı’nın yaşandığı yerin Çivril ilçesine bağlı Gümüşsu beldesini geçtikten sonra günümüzde kalıntıları olan ve Miryokefalon olarak düşünülen hisarı geçtikten sonra başlayan, güney-kuzey yönünde ince ve uzun bir şekilde uzanarak rakımı düşen ve Küfi Boğazı olarak tesmiye edilen yerin, Çivril geçidi olduğunu düşünülmektedir.

Miryokefalon Savaşı Nedenleri

Miryokefalon Savaşı nedenleri nelerdir? sorusunu yanıtlayalım. Savaşın ana nedeni, Haçlı Seferleri sonrasında Selçuklu Devleti’nin Anadolu’da gittikçe artmakta olan gücünün, o coğrafyada yer alan diğer bir siyasi güç olan Bizans İmparatorluğu’nu bir endişeye sürüklemesi ve bir tepki olarak Kılıç Arslan’a savaş açmalarıdır. Bunun dışında Bizans ve Selçuklu devleti arasında yıllardan beri sürmekte olan saldırılar, Anadolu’nun tek siyasi gücü olma amacı, Bizans İmparatorluğu’nun Anadolu coğrafyasını Türk halklarına kapamak istemesi ve Bizans’ın Türk Beyliklerinin sahip olduğu bazı kaleleri kontrolü altına almak istemesi de savaşın patlak vermesinde etkili olan diğer nedenlerdendir. Sonuç olarak savaş belirli bir coğrafya içerisinde üstünlük sağlamak ve tek siyasi güç olmak isteyen iki büyük devlet arasında yaşanmıştır.

Miryokefalon Savaşı Sonuçları

Miryokefalon Savaşı sonuçları nelerdir? sorusunu yanıtlayalım. Savaşın özellikle Türk tarafı için çok önemli sonuçları olmuştur. Öncelikle Bizans İmparatorluğu Anadolu topraklarının Türk hakimiyeti altında olduğunu kabul etmiş ve bu sayede Türk siyasi gücünü tanır hale gelmiştir. Başka bir sonuç Türklerin Anadolu’da kalıcı bir siyasi yapılanma olduğunun uluslararası arenada kanıtlanması olarak açığa çıkmaktadır. Aynı zamanda bu savaş Bizans İmparatorluğu’nun Anadolu Selçuklu’ya karşı düzenlediği son saldırıdır. Bu savaştan sonra Bizans savunmaya, Türkler ise taarruza geçmişlerdir. Zamanında Haçlı Seferleri ile Bizans’ın elde etmiş olduğu topraklar Türklerin eline tekrardan geçmiş ve İmparator’un çağrısıyla üçüncü bir Haçlı Seferi’nin başlamasına neden olmuştur.

Miryokefalon Savaşı Önemi Nedir?

II. Kılıç Arslan, Miryokefalon Savaşı’ndan sonra Anadolu’da siyasi birliği kurma ve ve genişleme siyasetine devam etmiştir. Bu amaçla Malatya’yı alarak Danişmentoğullarına son vermiştir. Bu zafer sonucunda, Manuel idaresindeki Bizans’ın o zamana kadar uygulanan atılgan bir stratejiyi geride bırakmak zorunda kalmıştır. Gelecekte Selçuklular karşısında Bizans ordusu sadece sınırları savunan bir güç olmuştu. Böylece bölgede siyasi ve askeri insiyatif Anadolu Selçuklu Devleti’ne geçmiştir. Avrupalı tarihçiler bundan sonra Anadolu’ya Türkiye demeye başlamıştır. Anadolu’da Haçlı Seferleriyle Bizans’a geçen üstünlük tekrar Türklere geçmiştir.

Anadolu’nun Türkleşmesinde Etkili Olan Gelişmeler Nelerdir?

Malazgirt Savaşı: Büyük Selçuklu Devleti’nin lideri Alparslan ile Bizans İmparatoru Diyojen arasında gerçekleşen bir savaştır. Türk toplumlarına Anadolu’ya siyasi bir giriş sağlamasıyla Anadolu’nun Türkleşmesinde etkili bir faktördür.

Miryokefalon Savaşı: Bizans ve Anadolu Selçuklu Devleti arasında gerçekleşmiş ve Türklerin Anadolu’daki yerini kesinleştirmesiyle sonuçlanan önemli bir olaydır. Bu savaş Türklerin Anadolu’da kalıcı olarak yer etmesini sağlaması bakımından Anadolu’nun Türkleşmesinde etkili olmuştur.

Selçuklu Devlet Politikası: Öncelik olarak devlet sınırlarını denizlere genişletmeyi amaçlamaktadır. Bunun nedeni Selçuklu Devleti’nin sadece kara sınırlarında bulunması halinde olası bir saldırıdan kendilerini koruyamayacaklarını düşünmeleridir. Devletin genişleme ve bütünlüğü korumaya yönelik bir politikası olması nedeniyle Türkleşmeyi arttırdığı söylenebilir.

Türk Beyliklerinin Kurulması: Anadolu’nun çeşitli yerlerine yerleşen Türk Beylikleri hem bu toprakları benimsemiş hem de kültürlerini aktarmış ve Anadolu’nun Türkleşmesini önemli ölçüde etkilemiştir.

Osmanlı Beyliğinin Kurulması: Osmanlı Devleti, Anadolu’da varolan ve kendilerini Bizans İmparatorluğundan koruyamayan birliklerini kendi çatısı altında birleştirmiş, bu sayede hem gücünü arttırmış hem de Anadolu’da bulunan Türk nüfusunun zarar görmesini engellemiştir.

Not: Bu konuyla ilgili olarak Malazgirt Savaşı Nedir? Malazgirt Savaşı Hakkında Bilgi başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.