Kerbela Olayı Nedir? Nasıl Oldu? Önemi ve Sonuçları Nelerdir?

Bu yazımızda Kerbela nedir? Kerbela Olayı nedir? Kerbela Olayı nasıl oldu? Kerbela Olayı ne zaman, nerede yaşandı?Kerbela Olayı önemi nedir? Kerbela Olayı sonuçları nelerdir? İslamiyet’te ayrılıklar ilk nasıl başladı? sorularını yanıtladık. Kerbela Olayı, 10 Ekim 680 tarihinde, bugünkü Irak’taki Kerbelâ kentinde yaşanmıştır. Kerbela olayı aynı zamanda bir savaştır ve Hz. Muhammed’in torunu Hüseyin ile Emevi halifesi I. Yezid arasında yaşanmıştır.

Kerbela Nedir? Kerbela Olayı Nedir?

Kerbela Olayı Hz. Muhammed’in torunu Hz. Hüseyin ile Emevi Hanedalığı’nın başındaki kişi Yezid arasında gerçekleşen halifelik makam tartışmalarına verilen genel addır. Bu olay Müslümanların içerisindeki fikir ayrılıklarının oluşmasına neden olmuş, birçok mezhepin şekillenmesine sebep olmuş Müslümanları derinden üzüntüye boğmuş ve etkilemiş bir olaydır. Genel olarak Hz. Hüseyin’in Yezid halifeliğini kabullenmeyerek halifeliği ondan almak için geldiği yerde ihanete uğrayarak ailesi ve kendisinin vahşice, işkencelerle katledilmesine verilen addır. Bu olay sonucunda Hz. Muhammed’İn soyunda gelen birçok insan öldürülmüş, halifelik makamı Emevi Devleti’nin başı olan Yezid’de kalmıştır. Hz. Hüseyin ve ailesi Kerbela dolaylarında vahşice öldürüldüğü için bu olaya Kerbela Olayı (Vakası) denmiştir.

Kerbela Olayı Nasıl Oldu?

Dört halife dönemiyle fetihlerin artması, İslam coğrafyasının büyümesi ve Müslüman nüfusun artmasıyla dinin üzerine yapılan her yorumda fikir ayrılıkları oluşmaya, ayrılıklar yaşanmaya başladı. Bu ayrılıklar gün geçtikçe arttı ve şiddetlendi. Hz. Ali’den sonra halifeliğin başına geçen ve Emevi Hanedanının kurucusu Muaviye’nin ölümünden sonra halifelik makamın Emevi Hanedanlığı’nın başındaki kişi yani Yezid’e geçti. Fakat Hz. Hüseyin bunu kabullenmedi ve Küfe halkının “Küfe’ye gelirsen halifeliği sana vereceğiz” çağrısına uyarak yanına bütün aile üyelerini de alarak kalabalık bir yolculuk gerçekleştirdi. Fakat Küfe valisinin Hz.Hüseyin’İ takip etmesi için yolladığı ordu, onları Bağdat’ın 100 güneyinde bulunan Kerbela’ya kadar peşlerinen geldi. 10 Ekim 680 günü bu ordu Hz. Hüseyin ve ailesinin üzerine saldırıya geçti. Burda Hz. Hüseyin de dahil Hz. Muhammed’in soyundan gelen birçok insan vahşi bir şekilde katledildi. Bu olay günümüz Müslümanları tarafından acıyla karşılanmaktadır ve önceden oluşup günümüze kadar gelmiş olan ciddi mezhep ayrılıklarının temelini oluşturmuştur.

Kerbela Olayı Ne zaman, Nerede Yaşandı?

Kerbela Olayı bazı sebep ve sonuçlardan geçerek yaşanmıştır. Yani kısacası bu olay bir maziye dayanmaktadır. Öncelikle Emevi Devleti’nin başı ve Hz. Ali’den sonraki islam Halifesi olan Muaviye’nin ölmesiyle karşılıklı atışmalar ve halifenin kimin olacağına dair tartışmalar yükselmiştir. Muaviye’nin oğlu olan Yezid kendi halifeliğinini ilan etmiştir. Fakat Hz. Hüseyin, Hz. Muhammed’in torunu ve birinci dereceden akrabası olarak halifeliğin kendi hakkı olduğunu düşünerek Yezid’in halifeliğini kabul etmemiştir. Bunu duyan Küfe valisi Hz. Hüseyin’i Küfe’ye çağırmış fakat Hz. Hüseyin’in gönderdiği elçiyi öldürmüş ve geri yollamıştır.

Bu olaylar ikilinin arasını iyice germiştir. Fakat Küfe Valisi ve Yezid bu gerginliği farklı bir yöntemle çözmek istemiş, ve bunun için kalabalık bir ordu kurmuştur. Bu orduya Hz. Hüseyin ve ailesinin takip etmesi üzerine emirler yağdırmışlardır. Hz. Hüseyin yola çıkınca da onları Bağdat’ın 100km güneyinde Irak’ta bulunan Kerbela’ya kadar takip ederek köşeye sıkıştırmış ve tüm güçleriyle saldırıya geçmiştir. Hz. Hüseyin ve ailesi bu orduya karşı savunmaya geçse de güçleri durduracak güce ulaşamadığı için vahşi bir şekilde Hz. Hüseyin ve ailesi oracıkta şehit edilmiştir. Sonuç olarak Kerbela olayı 10 Ekim 680 yılında Kerbela’da yaşansa da birçok yaşanmışlık ve geçmiş durumun birikintisiyle oluşmuş bir sürecin belirtisidir.

Kerbela Olayı’nın Sonuçları Nelerdir?

Hz. Muhammed’in ölümüyle ortaya çıkan fikir ayrılıkları ve İslam coğrafyasının dört halife döneminde çok hızlı bir şekilde büyümesiyle ortaya çıkan yönetememe sıkıntısı dine yansımış, insanlar arasında dinin yanlış yorumlanmasıyla birlikte birçok fikir ayrılığı ileride büyük atışmalara sebep olacak niteliğe ulaşmıştır. Bununla birlikte halifenin kim olacağı her halife değişme sürecinde sıkıntılara sebep olmuş, Müslümanları bölmüştür. Kerbela’da da ortaya çıkan fikir ayrılıklarının sonuçlarının ne kadar ileri gidilebileceği görünmüş, Yezid’in halifeliği haksız bir şekilde elde ettiği açıkça yorumlanmıştır.

Kerbela’dan sonra Hz. Muhammed’in birçok yakın dereceden akrabası şehit edilmiş ve Emevilerin halifelik makamı hırsı ve isteği kötü sonuçlara sebep olmuştur. Hz. Muhammed’in kan davalarını, insan öldürmeyi, cana kıymayı yasaklamasının İslam alemi üzerinde çok bir etkisinin olmadığı bu olayla anlaşılmış, Hz. Muhammed’in ölümünden sonra cahiliye dönemi alışkanlıklarının bir takımının tekrar geri geldiği ve Hz. Muhammed’in bazı konularda tam olarak anlaşılamadığı belli olmuştur. Sonuç olarak Kerbela olayı Müslümanların birbirleri arasında katledilmesiyle İslam Tarihine kara bir leke olarak yansımıştır.

Kerbela Olayı’nın Önemi Nedir?

İslam tarihine derin izler bırakmıştır. Hz. Muhammed döneminde Müslümanlar arasındaki barış, kardeşlik gibi duygular güçlenmiş; insanlar arasında sosyal haklar, can, mal, kadın hakları daha güvenli hale gelmiş 500-600 yılları arasında Arap Yarımadası’nda yaygın olan Cahiliye Dönemi‘nin kötü alışkanlıkları; örnek olarak kan davaları, kabileler arasında yaygın olan kan davaları, savaşlar, kölelik ve sosyal olarak çökmüş ahlaki yapı, fakirlerin alt sınıfta bulunması ve her türli sosyal ortamdan dışlanmaları ve haklarından mahrum bırakılması gibi çok yaygın her türlü davranış Hz. Muhammed’in örnek ve önderliğinde birer birer yok edilmiş ve Veda Hutbesi‘nde Hz. Muhammed tarafından tekrar bunlara dönülmemesi için uyarılarda bulunulmuştur. Fakat Hz. Muhammed’in ölümünden sonra Müslümanlar bu alışkanlıklara geri dönmüş, İslam liderliği için bile bıçaklar, kılıçlar çekilmiş; savaş, kan davası havası tekrar geri dönmüştür. Kısacası Hz. Muhammed’in ölümünden sonra Müslümanların eski alışkanlıklarına geri dönmesi Kerbela Olayı ile kanıtlanmıştır ve bu yüzden Kerbela olayı çok önemlidir.

İslamiyette Ayrılıklar İlk Nasıl Başladı?

Hz. Muhammed’in hayatta olup görevini yerine getirdiği yıllarda insanlar doğru bilgiye ulaşmak için direkt olarak Hz. Muhammed’e sorular soruyor, cevapları ondan öğreniyordu. Fakat Hz. Muhammed’in ölümünden ve 4 halife sürecinde İslam coğrafyasının büyümesi ve sınırların genişlemesiyle Müslüman nüfus artmış, İslami kabul eden kavimler eski alışkanlıklarını da İslam’a uyarladıkları için İslam’ın özünde bir değişim meydana gelmiştir. İnsanların farklı fikirleri ve İslam’daki fikir zenginliği farklı din adamları tarafından farklı yorumlanarak yeni mezheplere uyarlanmış, her kavim kendi inancına uygun olan mezhepe dahil olmuş ve fikir ayrılıkları başlamıştır.

İnsanlardaki İslam’daki en prestijli yönetici yani halife olma çabası, halifeliğin kendi ülkelerine kendi soylarına geçirme isteği savaşlara neden olmuş, halifenin kim olacağı konusunda pek çok fikir ayrılığı meydana gelmiştir. Sonuç olarak insanlardaki kültürel birikimin İslam’a uyarlanılması yeni fikirlerin açığa çıkmasına sebep olmuş, İslam farklı insanlar tarafında farklı bir biçimde yorumlanmıştır. Bunun dışında başa geçme ve üstün olma çabası fikir ayrılıklarına sebep olmuş ve Kerbela olayı da bu fikir ayrılıklarının ne kadar ileri gidebileceğini göstermiştir.

Not: Bu konuyla ilgili olarak Aşure Nedir? Aşure Niçin Yapılır ve Dağıtılır? başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.