Osmanlı Tarihi

İkinci Viyana Kuşatması Nedenleri ve Sonuçları (Maddeler Halinde)

Kanuni Sultan Süleyman’ın yönetimindeki Osmanlı İmparatorluğu ordusu 1529 yılında Avusturya Arşidüklüğü’nün başkenti olan Viyana’ya bir sefer düzenledi ve bu kuşatmada başarısız oldu. Birinci Viyana Kuşatmasından yıllar sonra Osmanlı Devleti, Viyana’ya ikinci seferini yaptı. Bu sefer İkinci Viyana Kuşatması olarak anılacaktır.

İkinci Viyana Kuşatması Nedir?

Çoğunluğu Katolik Hristiyanlardan oluşan Macaristan’ın yalnızca orta Macaristan bölgesi Ortodoks Hristiyanlardan oluşmaktaydı ve bu bölge Avusturya yönetmenliği altındaydı. Avusturya yöneticileri, orta Macaristan’daki Macarlara kötü davranıyor, onları büyük vergilerle cezalandırıyorlardı. Orta Macaristan Beyi İmre Tököli, Avusturya yönetimine karşı bir ayaklandırma başlatarak Osmanlı Devleti’ni Avusturya’nın ele geçirdiği Macar kalelerini geri almaya teşvik etti. O zamanın padişahı IV. Mehmet, Osmanlı ordusunu Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın önderliğinde, Macaristan’daki Yanıkkale ve Komarom kalelerine kuşatmaya gönderdi. 21 Ocak 1682’de Osmanlı ordusu seferber edildi ve devamında 6 Ağustos 1682’de savaş ilan edildi.

Osmanlı ordusun bu kadar zaman alması Avusturya’nın öbür Avrupa devletlerinden yardım istemesi için gerekli vakti verdi. Osmanlı Devleti’nin yanında olması gereken Kırım Hanı Murat Giray’ın Leh ordusunu durduramaması sonucunda Lehistan Kralı Sobieski’nin gönderdiği 120.000 kişilik ordu Viyana’nın korunmasında büyük bir rol oynadı. Viyana bozgunundan sorumlu olan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın idam edilmesi kararı alındı. Ancak IV. Mehmet ikinci bir kararla Kara Mustafa Paşa’nın affedilmesini emretti. Buna rağmen, bu emirin yerine ulaşana kadar Kara Mustafa Paşa’nın kafası kesildi.

Viyana Neresidir?

Viyana, Avrupa Kıtasının ortasında bulunan ve tarih boyunca genellikle Avusturya devletlerine başkentlik yapmış bir şehirdir. 1. Viyana Kuşatması sırasında da Avusturya Arşidüklüğüne başkentlik yapan şehir hem jeopolitik olarak hem de siyasi açıdan önemli bir şehirdir.

Viyana Haritası

İkinci Viyana Kuşatması Nedenleri

İkinci Viyana Kuşatmasının en önemli nedeni Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa’daki ilerleyişini sürdürmekti. Avusturya Kalesi alınmadan Avrupa’nın içine girmek mümkün değildi. Birinci Viyana Kuşatması da aynı sebeplerden gerçekleştirilmişti. Ancak her ikisi de başarısızlıkla sonuçlandı. İkinci Viyana Kuşatmasının genel nedenleri;

  • Avusturya Devleti’nin orta Macaristan bölgesinde yaşayan Macarlara kötü davranması
  • Avusturya’nın Macarlara dayadığı yüklü miktardaki vergi
  • Orta Macaristan Beyi İmre Tököli’nin Avusturya baskısı karşısında, karşı tarafın elinde olan kalelerini geri almak için Osmanlı Devleti’nden yardım istemesi
  • Avusturya baskısına dayanamayan Macarların İmre Tököli liderliğinde bir ayaklanma başlatması
  • Katolik Avusturya’nın orta Macaristan’daki Ortodokslara din konusunda baskı kurması ve mezhep çatışmasına girilmesi
İkinci Viyana Kuşatması Planı

İkinci Viyana Kuşatması Neden Başarısız Oldu?

  • Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa liderliğindeki Osmanlı ordusu İkinci Viyana Kuşatmasına topları getirmedi.
  • Avrupa’daki başka devletler Avusturya’nın yardım çağrısına cevap verdi ve yanlarında, Osmanlı Devleti’ne karşı savaştılar.
  • Viyana şehri güçlü surlarla çevriliydi.
  • Kuşatmada Osmanlı Devleti’ne yardım etmesi gereken Kırım Hanı, Leh ordusunun Tuna’yı geçmesini engelleyemedi.
  • Merzifonlu Kara Mustafa Paşa yeterli hazırlıkları yapmadan kuşatmayı başlatmıştır.
  • Kırım Hanının geri çekilmesi ile Lehistan Avusturya’ya yardıma gelmiştir.
  • Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Yeniçerilerin şehri yağmalamasını yasaklamıştır. Bu sebepten dolayı ordunun isteği ve heyecanı kaybolmuştur.
  • Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, şehrin kullanımına devam edebilmek için orayı yıkmak yerine teslim olmalarını bekledi.
  • Kuşatmanın çok uzun sürmesi nedeniyle ordunun erzağı gerekli süre boyunca yetmedi.

İkinci Viyana Kuşatması’nda Kırım Hanlığı ile İlişkiler

İkinci Viyana Kuşatmasının başarısız olmasının en büyük nedenlerinden biri Osmanlı Devleti’nin tarafında olan Kırım Hanı Murat Giray’ın koruması gereken yeri korumaması veya koruyamamasıdır. Kırım Hanı Murat Giray ve ordusu, Viyana’ya altı saat uzaklıktaki Tuna Nehri’nin başında beklemekteydi. Oradan gelecek kuvvetlere karşı Osmanlı ordusunu korumak ve zaman kazandırmak görevindeydi. Ancak bu görev başarıyla sonuçlanamadı ve Leh ordusu Tuna Nehrini geçerek Avusturya’ya yardıma gelebildi. Bazı kaynaklar Murat Giray’ın bilerek ordunun geçmesine izin verdiğini savunmaktadır. Bu düşünceye göre, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Kırım Hanını aşağılayıcı söylemlerde bulunmuştur. Murat Giray’ın istemesine rağmen ordusuna top göndermemiştir. Bu duruma tepki olarak Murat Giray Tuna’dan geçişi zorlaştırmamıştır.

İkinci Viyana Kuşatması Sonuçları

  • İkinci Viyana Kuşatmasının kaybedilmesi ile Osmanlı Devleti’nin Duraklama Dönemine girişinde büyük bir rol oynandı.
  • Kuşatmanın bozguna uğraması sonucunda Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idam edildi. Yerine sadrazam olarak Kara İbrahim Paşa’nın getirildi.
  • Osmanlı Devleti’nin büyük yenilgisi karşısında Avrupa devletlerinin psikolojik bir güç kazandı.
  • İkinci Viyana Kuşatması sırasında kurulan, Avusturya, Lehistan, Venedik, Malta ve Rusya devletlerinden oluşan Kutsal İttifak ile Avrupa devletlerinin Osmanlı Devleti’ne karşı güç kazandı ve saldırıları artırdı.
  • Osmanlı Devleti, Avrupa’dan geri çekilmeye başladı.
  • Avusturya, sırasıyla Macaristan’a ait olan Vişgrad, Budin ve Uyvar kalelerini ele geçirdiler.
    Bu büyük yenilgi sonucunda Osmanlı Devleti, Avrupa’daki topraklarını kaybetmeye başladı.

İkinci Viyana Kuşatması Önemi

İkinci Viyana Kuşatması ile Osmanlı Devleti Yükselme döneminden Duraklama dönemine girdi. Bu kuşatmadaki yenilgiden sonra Osmanlı Devleti artık yeni topraklar kazanmayı amaçlamak yerine elinde kalan topraklarını korumaya, savunma pozisyonuna yönlendi. Bu savaştan sonra Avrupa devletlerinin Osmanlı üzerindeki etkisi arttı ve güç göstermeye başladılar. Ayrıca Avusturya, Malta, Rusya, Lehistan ve Venedik arasındaki Kutsal İttifak da bu savaşla beraber kuruldu.

Kutsal İttifak Nedir?

Kutsal İttifak nedir? Ne zaman, nasıl, nerede ve niçin kuruldu? Kutsal İttifak dönem dönem Katolik Kilisesi’nin ve kilisenin lideri Papa’nın teşvikleriyle kurulan, genelde Katolik Avrupa devletlerine yardım etmek amacıyla kurulan ittifaklardır. Bu ittifaklar genellikle Osmanlı Devleti’ne karşı kurulmuştur. Viyana’yı kuşatmaya giden 100.000 kişilik Osmanlı Ordusunun haberi Avrupa’da yankılandığında da Avusturya Arşidüklüğü’ne yardım amacıyla benzer bir ittifak kurulması çabasına girilmiştir. Bu ittifakta Habsburg Hanedanlığı başta olmak üzere, İspanyol İmparatorluğu ve Bohemya Krallığı; Arşidüklüğe askeri destek sağlamış, Avrupa’nın diğer hanedanlıkları da ekonomik, diplomatik yollarla Arşidüklüğe yardım etmeye çalışmıştır.

İkinci Viyana Kuşatması Filmi: 11 Eylül 1683

İkinci Viyana Kuşatmasında Osmanlı Devleti’nin bozguna uğramasını konu alan Polonya ve İtalya yapımı film 11 Nisan 2013’te vizyona girdi. Çekimlerinin çoğu Romanya’da yapılmıştı. Film Müslümanlığa ve Osmanlı Devleti’ne aşağılayıcı yorumlarda bulunduğu için çıktıktan iki başarısız hafta sonra vizyondan kaldırıldı. Film kuşatma esnasında Polonyalılarla işbirliği yapan din adamı Marco d’Aviano’nun Viyana’nın kurtarılmasındaki önemli yerinden sonra “Aziz” sıfatını alışını anlatıyor. Yönetmenin birçok Türk oyuncuya rol teklif etmesine rağmen hiçbirisi bu filmde rol almak istemedi. Film, eleştirmenlerden çok fazla olumsuz yorum aldı. Bir grup insan, filmin isminin 11 Eylül 1683 olmasının 11 Eylül 2001 olaylarıyla bağlantılı olduğunu iddia etse de yönetmen Martinelli, filmin İslam karşıtı olmadığını ve 11 Eylül’ün kuşatma için önemli bir gün olduğu için seçildiğini söyledi.


Not: Bu konuyla ilgili olarak Birinci Viyana Kuşatması Nedenleri ve Sonuçları (Maddeler Halinde) başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu Konuyla İlgili Yazılar

Başa dön tuşu

Metin kopyalamanın açılabilmesi için
lütfen web sitemizdeki herhangi bir reklama
tıklayarak bize destek olunuz.

Kapalı

Reklam Engelleyici Algılandı

Lütfen reklam engelleyicinizi kapatarak bize destek olunuz. Anlayışınız için teşekkür ederiz.