ABD Tarih Ders Kitapları ve Birinci Dünya Savaşı
Bu yazımızda ABD Tarih Ders Kitapları içinde yer alan 1. Dünya Savaşı konusunu inceledik. ABD Tarih Ders Kitapları 1. Dünya Savaşı’na nasıl yaklaşmaktadır? Bu sorunun yanıtını aramaya çalıştık.
ABD Tarih Ders Kitapları ve Birinci Dünya Savaşı
Dünyayı kasıp kavuran 1. Dünya Savaşı’ndan en çok etkilenen ve en aktif ülkelerden biri olan Amerika Birleşik Devletleri, tarih ders kitaplarında bu büyük savaşa çok büyük bir önem vermiştir. Hem ulusal hem uluslararası etkenler ile birlikte ele alınan 1. Dünya Savaşı Tarihi, McDougal Littel’ın American History kitabında hem milliyetçilik, hem de tarihsel gerçeklikler ile birlikte anlatılmıştır. Tarihte yaptıkları hataları da kabul eden Amerikan müfredatı, hataları objektif bir şekilde öğrencilere aktarmıştır.
ABD Tarih Ders Kitabı: McDougal Littel’ın American History adlı tarih ders kitabını bilgisayarınıza indirmek için aşağıdaki görsele tıklayabilirsiniz.
American History kitabında 1. Dünya Savaşı’ndaki başarılardan ziyade toplumsal gerçekliklere ağırlık verilmiştir. Savaş dönemindeki askeri olguların yanında, Amerikan halkının yaşadığı bölünmeler, ekonomik zorluklar ve cinsiyet rollerine yüklenen görevler etraflıca anlatılmıştır. Örneğin Amerika’da Berlin kasabasının isminin değiştirilmesi dönemde Amerika’da oluşan Alman karşıtlığının göstergesi olarak anlatılmıştır. Bununla birlikte kitapta Amerikan içişlerinden de örnekler verilmiş ve yürürlüğe konan yasalardan da söz edilmiştir. “Espionage Act” ve “Treason Act” adlı iki yasadan uzunca söz eden kitap bu yasaların Amerikan halkında yarattığı korku durumunu anlatmıştır. “Espionage Act” hükümetin casusluktan şüphelendiği bireyleri çok daha kolay bir şekilde tutuklaması ile sonuçlanırken, “Treason Act” de vatan hainliği adı altında idam gibi cezaları meşrulaştırmıştır. Zamanın hükümetinin bu tür davranışlarını objektif bir şekilde sunan “American History” kitabı adeta ders materyali olarak ve ders alınması gereken bir olgu olarak devletinin hatalarını aktarmış, devletini idealleştirmekten fazlasıyla kaçınmıştır. Bununla birlikte, savaş sadece toplumsal değil, askeri manevralar ve teknolojik açıdan da etraflıca anlatılmıştır.
American History
Birinci Dünya Savaşı’nda kullanılan hardal gazlarından ve sahra toplarını anlatan kitap, savaşta kullanılan donanımdan örnekler vermekle kalmamış, ayrıca bu donanımlar arasındaki farkların savaşın tarafları arasında ne tür bir ayrılık oluşturduğuna dikkat çekmiştir. Savaş sırasında körüklenen teknolojik ilerlemeyi bu ve bunun gibi örneklerle anlatan kitap, aynı zamanda savaşın dehşetine de değinmiştir. Kimyasal savaş ve getirdiği yıkımı uzunca anlatan “American History”, savaşın sanılanın aksine korku dolu ve vahşetin hüküm sürdüğü bir ortam olduğunu anlatmıştır. Bu ana fikri çocuk yaştaki askerlerin mektuplarından örnekler vererek aktarmakla kalmamış aynı zamanda askere alınan bir sanatçının gerçek yazılarını referans göstermiştir. Savaşın tarafları hakkında ise hiçbir zaman “dost birlikler” veya “düşman askerleri” gibi bir ayrım oluşturmamış, bulundukları blokların veya ülkelerin isimleri ile bu birimleri isimlendirmiştir. Birinci Dünya Savaşı’nın geçmişte kalan bir olgu olduğunu ve zamanın düşmanlıklarının 21. Yüzyıl’da geçerli olmadığını da dost-düşman ayrımı yapmayarak göstermiştir.
Genel olarak objektif ve etraflı bir tarih olgusu sunan “American History”, kararında da bir milliyetçiliğin dışına çıkmadan 1. Dünya Savaşı süresince Amerika Birleşik Devletleri’nin ve Amerikan halkının başından geçenleri anlatmıştır. Bunu yaparken ise herhangi bir ulusa düşmanlık beslememiş, kitaptaki yazı düzenini de bundan kaçınmak için mümkün olduğunca tarafsız tutmuştur. İdeal bir tarih aktarımı sayılabilecek “American History” kitabından birçok ulusun milli eğitim idarelerinin ders çıkarması gereken noktalar bulunmakla beraber, ulusal tarihi anlatırken dünya tarihinin de anlatılabileceğini görmesi ve öğrenmesi gerekmektedir, ancak bu şekilde tarih öğrenimi gören nesiller, tarihi bir bilim ve kimisi de bir sanat olarak benimseyebileceklerdir.
Not: Bu konuyla ilgili olarak Türkiye’de Tarih Öğretimi (Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi) başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.
