Çin Seddi Hangi Amaçla Yapıldı? Çin Seddi Neden Yapıldı?

Çin Seddi denilince akla bir çok farklı şey gelir: Uzaydan bile görülebilen bir mühendislik eseri, Moğol korkusunun maddeleşmiş hali, göz alabildiğince uzanan bir duvar… Çin Seddi, toplamda 20,000 kilometreden bile daha uzun, büyük bir kısmı erozyon gibi sebeplerle yok olmuş bir duvarlar topluluğudur ve turistler tarafından gezilen taştan yapıldığı için korunmuş olan kısmı bile 8,850 km uzunluğundadır. Bir çok insan bu duvarların kısa bir dönemde tek bir hanedanlık tarafından yapıldığını sanmaktadır, ancak bu duvarlar M.Ö. 700’lerde yapılmaya başlanmış ve son duvarların bitmesi 14. yüzyılı bulmuştur. Ancak Çin Seddi hangi amaçla yapıldığı konusunda tartışmalar sürmektedir.

Çin Seddi Hangi Amaçla Yapıldığı Konusunda İddialar

• Çin Seddi, zamanında Moğolları ve diğer Türk kavimlerini barındıran kuzey sınırına yapılmıştır.
• Duvarlar dünyanın birçok yerinde derebeyleri tarafından savunma amaçlı yapılmaktadır. Çin Seddi bir istisna değildir.
• Çin Seddi bazı tarihlerde dış kuvvetleri dışarıda tutmuştur.

Çin Seddi Hangi Amaçla Yapıldı?

Çin Seddi’nin yapıldığı zamandaki Çin’in durumunu incelediğimizde duvarların savunma amaçlı değil siyasal amaçlı yapıldığı sonucuna ulaşırız. Çoğu insan Çin Seddi’nin Moğollara karşı yapılan bir savunma olduğunu düşünür. Ne de olsa yapılan çoğu duvar savunma amaçlıdır. Fakat Çin Seddi Moğollara, ya da kendi içindeki hanedanlıklara karşı yapılmış olan savunma amaçlı bir duvar değil, o dönemdeki siyasette kullanılan politik bir araçtır.

Çin Seddi’nin yapılan ilk bölümleri Moğollara karşı değildi. M.Ö. 7. yüzyılda Çin’de 7 farklı derebeylik savaşmaktaydı ve bu derebeyleri için toprak sahibi olmak çok önemliydi. Aralarındaki sınırları belirlemek için dağ, nehir gibi doğal sınırları kullandılar ve bunların bulunmadığı yerlere de toprak ve çakıl gibi malzemelerden ucuz ve hızlı bir biçimde yapılan duvarlar inşa ettiler. Bu duvarların genelde hanedanların diğer hanedanlardan korunmak amaçlı yaptıkları söylenmektedir fakat bu duvarlar topraktan yapıldıkları ve küçük oldukları için gerçek bir orduya karşı savunma potansiyelleri düşüktü. Fakat sınırları belirlemekte ve halkı kontrol altında tutmakta için oldukça işlevsellerdi. Bu duvarlar sıkça suçluların ve vergi kaçaklarının önüne geçmişti.

Çin Seddi Siyasi Amaçla Mı Yapıldı?

Çin Seddi olarak inşa edilen ilk duvarlar o dönem ki şartlarda savunma amaçlı değil, siyasi olarak sınırları belirlemek için yapılmıştır. Çin Seddi’nin günümüzde de ayakta kalan kısmının büyük çoğunluğu Ming hanedanlığı döneminde (1368-1644) yapılmıştır. Bu dönemde Çin oldukça güçlendi ve kuzeyde bulunan Moğolları kolaylıkla ileriye, kuzeydeki verimsiz topraklara itti, aynı zamanda birçok tapınak, köprü ve yol yapıldı. Verimli arazilere artık sahip olan Ming Moğollarla savaşmayı bırakıp savunmacı bir politika izledi. Ancak bir sorun vardı, verimli topraklarla Moğollara bırakılan toprakları ayıran dağ veya nehir gibi doğal bir sınır bulunmamaktaydı. Ming bu sorunu sınır sorununu çözmek için kuzeye siyasi amaçlı duvarlar inşa etti. Ancak duvarların tek yapılış amacı bu değildi.

Ming Çin Seddi’ni başka politik amaçlarda da kullandı. Duvarlarda çalışmak zor ve riskli bir işti. İşçiler sık sık kazalar ve kötü koşullar gibi nedenlerle ölüyor ve ölüler duvar kenarlarına, hatta duvarın içine gömülüyordu. Halk ve askerler duvarda çalışmak istemiyordu. Ming de bunu bir politik alet olarak kulandı ve suç işleyen insanları duvarda çalışmaya zorladı. Bu oldukça efektif bir çözümdü. Duvar hem suçlulara bir ceza aleti oldu aynı zamanda da ölüm gibi ağır cezalara sahip suçluların kuzeye kaçmaları için büyük bir engel oluşturdu. Ming dönemdeki politik ve askeri gücünü Çin Seddi’ne büyük eklentiler yaparak kanıtlamış ve güçlendirmiş oldu.

1644 yılında Ming hanedanlığı Moğollar tarafından alt edildi. Çin’in başına Qing hanedanlığı geçti ve sınırlar Moğolları da kapsayacak şekilde Çin Seddi’nin ilerisine çizildi. Ming’in milyonlarca insanı yıllarca çalıştırarak inşa ettiği duvarlar ülke zayıflayınca Moğollara karşı savunmada işe yaramadı. Duvarlar savunma amaçlı inşa edilmiş olsaydı Moğolların duvarları bu kadar kolaylık aşması imkansız olurdu. Çin’in Moğolları karşı savunması Çin Seddi değil askeri gücüdür.

Stratejik Açıdan Çin Seddi

Stratejik açıdan bakıldığında zaten kilometrelerce duvar inşa etmek askeri ve lojistik açıdan mantıklı değildir. Dünya genelinde en başarılı duvarlara bakıldığında hiçbirinin uzun sınırlar boyunca yapılmadığı; bir şehrin çevresini saracak şekilde yapıldığı görülmektedir. Belki de en başarılı savunma duvarı olan Konstantinopolis’i saran duvarlar, Çin Seddi’nden çok daha kısa olsalar da, binlerce yıl boyunca dış kuvvetlere karşı savunma sağlamıştır. Çin Seddi’ne kıyasla, şehirlerin çevresini saran duvarlar hem daha kolay ve ucuza inşa edilir, hem de duvar sınırı küçük olduğundan savunması çok daha kolaydır. Bu nedenle Çin Seddi’nin savunma amaçlı yapılmış olması ekonomik ve askeri bakımdan mantıklı değildir.

Sonuç olarak, Çin Seddi en başta Çin derebeyleri aralarında siyasi sınırları belirlemek için yapılmaya başlanmıştır. Daha sonradan Ming hanedanlığı tarafından yapılan kısımları da kuzeyde var olmayan doğal sınırların yerini doldurmak ve halk üzerinde baskı kurup kontrol sağlamak için yapılmıştır. Duvarlar Moğollara karşı Çin güçlü olmadığı zamanlar herhangi bir koruma sağlamamıştır ve zaten Çin Seddi gibi bir duvarı savunma amaçlı inşa etmek askeri ve ekonomik bakımdan mantıklı değildir. Belirttiğimiz bu sebeplerden dolayı Çin Seddi’nin yapılış nedeni askeri değil siyasaldır. Çin Seddi hangi amaçla yapıldı? sorusunun yanıtı siyasi nedenlerdir.

Not: Bu konuyla ilgili olarak Çin Seddi Nedir? Çin Seddi Niçin ve Ne Zaman Yapılmıştır? başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.