Tarih Dersi Öğretim Programı – 2024 Yeni Tarih Müfredatı

EditörLast Updated: 26 Nisan 2024

4 minutes read

Tarih Müfredatı — Tarih Dersi Öğretim Programları

Bu yazımızda tarih dersi öğretim programı başlığı altında tüm MEB tarih derslerinin öğretim programını pdf olarak hazırladık. Tarih öğretim programı 2024 yılında tamamen yenilendi.

Bu Yazının İçindeki Başlıklar:

Öğretim Programı Nedir?

Öğretim programı her bir ders için öğrencilerin ulaşması beklenilen genel amaçları içeren dokümanlardır. Öğretim programları bu amaçlar doğrultusunda öğrencinin edinmesi hedeflenen bilgi, beceri ve tutumları ifade eden kazanımlar ile bunların öğrencilere aktarılması sürecinde kullanılacak öğretim ve değerlendirme yöntem, teknik ve stratejilerine ilişkin açıklama, yönlendirme ve uyarıları kapsar.

Öğretim programları öğrencilerin her bir sınıf seviyesinde ulaşmaları gereken bilgi ve beceri düzeyini belirten öğrenme hedeflerini de ortaya koyar. Böylece öğretmene eğitsel liderliğinde yol gösterirken, velilere de çocuklarından neler beklemeleri gerektiği konusunda rehberlik yapar.

Tarih Dersi Öğretim Programı Hakkında Bilgi

Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın 2018 yılında hazırladığı en son 2023’te güncellediği tarih öğretim programları bu eğitim-öğretim yılında da kullanılacaktır. Ancak 2024-2025 eğitim öğretim yılından itibaren 9. sınıflardan başlayarak kademeli olarak 2024 yılında hazırlanan yeni öğretim programı kullanılacaktır.

Öğrencilere, geçmişe dair bilgiler verilmesi ve bu bilgiler aracılığıyla tarihe özgü çeşitli yeterlilik ve beceriler kazanmaları amacıyla hazırlanan Tarih Dersi Öğretim Programı, tarih biliminin doğasına uygun olarak sosyal bilimlerin farklı dallarının perspektif ve terminolojisinden yararlanılarak hazırlanmıştır. Bu öğretim programı anlayışı; öğrencilerin tarihteki farklı konulara bütüncül bir bakış açısıyla bakmasını sağlamanın yanında tarih derslerini daha anlaşılır ve zevkli hale getirmeye de yardımcı olacaktır.

Kronolojik ve tematik anlayışların bir araya getirildiği bir yaklaşımla düzenlenen bu öğretim programlarıyla, öğrenenlerin aktif olarak rol aldığı bir öğrenme ortamında tarihi bilginin yapılandırılması amaçlanmıştır.

Tarih Dersi Öğretim Programı Amacı

Tarih Dersi Öğretim Programı, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nun 2. maddesinde ifade edilen Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları ile Türk Millî Eğitiminin Temel İlkeleri esas alınarak oluşturulan tarih dersi amaçlarını gerçekleştirmek üzere düzenlenmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan tarih öğretim programında tarih dersinin amaçları aşağıdaki maddelerde yer almaktadır.

Tarihin siyasi ve askerî olayların yanı sıra sosyal, ekonomik ve kültürel alanları da kapsadığına dair kanıtlar göstermeleri,
Tarihsel olayların meydana geldiği dönemin siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel özelliklerini yansıttığını kavramaları,
Tarihsel süreçte toplumlar arasında meydana gelen siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel etkileşimleri çözümlemeleri,
Tarihsel olay, durum, kişi, kurum ve fikirleri ait olduğu dönemin koşulları içinde değerlendirmeleri,
Tarihsel süreçteki olay, durum, kurum ve fikirleri değişim ve süreklilik açısından yorumlamaları,
Tarihsel süreçte öne çıkan kişi, toplum, devlet ve medeniyetleri araştırmaları,
Tarihsel bilginin inşa sürecinde tarihçilerin esas aldığı yöntemleri uygulamaları,
Tarihi öğrenirken ve araştırırken ihtiyaç duyduğu teknolojileri etkin bir şekilde kullanmaları,
Türk milletinin insanlığa katkılarına dair kanıtlar göstermeleri,
Türk tarihini ve kültürünü oluşturan temel öge ve süreçleri açıklamaları,
Millî kimliğin oluşum sürecini çözümlemeleri,
Medeniyetimizin dayandığı millî, manevi ve evrensel değerleri davranışlarına yansıtmaları,
İnsanlığın ortak mirasının korunmasında ve yaşatılmasında duyarlılık göstermeleri,
Tarih dersinin birey ve toplum yaşamına katkıları çerçevesinde ders dışında da tarih öğrenmeye istekli olmaları,
Tarihsel anlatıları yazılı ve sözlü ifade ederken Türk dilini doğru ve etkili kullanmaları,

Not: Bu konuyla ilgili olarak Tarih Dersinin Amaçları Nelerdir? Tarih Neden Öğretilir? başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.

Tarih Dersi Öğretim Programı Becerileri

Tarih biliminin doğası ve tarihçilerin çalışma yöntemlerine dayanan tarih dersi öğretim programı becerileri; öğrencilerin tarihsel kavramlar ile geçmişteki olayları, olguları, gelişmeleri, kişileri, yerleri ve ilişkileri kendi özgün bağlamları çerçevesinde ele alıp analiz ederek kavramalarını sağlamaya yönelik kapasite ve yeterlilikleri ifade eder. Tarihsel düşünme becerileri aynı zamanda; öğrencilerin kronolojik olarak akıl yürütmelerine, geçmişteki olay ve olgular arasında neden-sonuç bağlantıları kurmalarına, sosyal yapılar, kurumlar ve siyasi teşekküllerin zaman içerisinde geçirdikleri değişimleri ile süreklilik arz eden özelliklerini kavramalarına, geçmişteki olay ve olguları güncel olay ve olgularla ilişkilendirmelerine olanak sağlamayı amaçlar. MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın hazırladığı tarih öğretim programına göre tarih dersi becerileri şunlardır;

Alan Becerileri:

Zamanı Algılama ve Kronolojik Düşünme
Kanıta Dayalı Sorgulama ve Araştırma
Tarihsel Empati
Değişim ve Sürekliliği Algılama
Mekânsal Düşünme
Sosyal Katılım

Kavramsal Beceriler:

Çözümleme
Özetleme
Sorgulama
Tartışma
Sentezleme
Karşılaştırma
Yorumlama

Eğilimler:

Merak
Empati
Odaklanma
Yaratıcılık
Analitiklik
Eleştirel Bakma
Özgün Düşünme
Uzmanlaşma
Gerçeği Arama
Sistematik Olma
Öz Yeterlilik/Kendine İnanma
Sorumluluk
Merak Ettiği Soruları Sorma
Azim ve Kararlılık
Açık Fikirlilik
Şüphe Duyma
Girişkenlik

Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri:

Öz Farkındalık/Kendini Tanıma
İş Birliği
Karar Verme/Sorumlu Karar Verme
Öz Düzenleme/Kendini Düzenleme
İletişim
Sosyal Farkındalık
Uyum
Esneklik
Öz Yansıtma/Kendine Uyarlama

Değerler:

Vatanseverlik
Duyarlılık
Sabır
Aile Bütünlüğü
Dürüstlük
Yardımseverlik
Adalet
Dostluk
Merhamet
Mahremiyet
Sevgi
Sorumluluk
Bağımsızlık
Mütevazılık
Tasarruf
Sağlıklı Yaşam
Temizlik
Çalışkanlık
Saygı

Okuryazarlık Becerileri:

Bilgi Okuryazarlığı
Dijital Okuryazarlık
Görsel Okuryazarlık
Sanat Okuryazarlığı
Kültür Okuryazarlığı
Vatandaşlık Okuryazarlığı
Veri Okuryazarlığı
Finansal Okuryazarlık
Sürdürülebilirlik Okuryazarlığı

Not: Bu konuyla ilgili olarak Tarih Dersi Becerileri Nelerdir? (Yeni Müfredata Göre) başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.

Tarih Dersi Öğretim Programı Üniteleri

Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın 2024 yılında hazırladığı tarih öğretim programında tarih dersi üniteleri açıklanmıştır. Tarih müfredatında yalnızca tarih dersi ünitelerine değil tarih dersi konularına ve tarih dersi öğrenme çıktılarına da yer verilmiştir. Tarih dersleri ünite başlıklarını aşağıda inceleyebilirsiniz.

9. Sınıf Tarih Dersi üç üniteden oluşmaktadır.

Geçmişin İnşa Sürecinde Tarih
Eski Çağ Medeniyetleri
Orta Çağ Medeniyetleri

10. Sınıf Tarih Dersi üç üniteden oluşmaktadır.

Türkistan’dan Türkiye’ye (1040-1299)
Beylikten Devlete Osmanlı (1299-1453)
Cihan Devleti Osmanlı (1453-1683)

11. Sınıf Tarih Dersi üç üniteden oluşmaktadır.

Değişen Dünyada Osmanlı (1683-1789)
Dönüşüm Sürecinde Osmanlı (1789-1908)
Savaşlar Sarmalında Osmanlı (1908-1918)

12. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi üç üniteden oluşmaktadır.

Modern türk Devleti’nin Doğuşu
Türk İnkılabı ve Atatürkçülük
II. Dünya Savaşı’ndan Küreselleşmeye Sürecine Türkiye

Not: Bu konuyla ilgili olarak Tarih Dersi Üniteleri (Yeni Müfredata Göre) başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.

Tarih Dersi Öğretim Programı Öğrenme Çıktıları

Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın 2024 yılında hazırladığı tarih öğretim programında tarih dersi kazanımları öğrenme çıktısı başlığında açıklanmıştır. Tarih müfredatında yalnızca tarih dersi kazanımları değil tarih dersi konuları ve tarih dersi üniteleri de yer almaktadır. Tarih dersi öğretim programı içinde;

9. Sınıf: 13 Kazanım
10. Sınıf: 14 Kazanım
11. Sınıf: 11 Kazanım
12. Sınıf: 16 Kazanım

olmak üzere toplamda 54 öğrenme çıktısı (kazanım) yer almaktadır.

Not: Bu konuyla ilgili olarak Tarih Dersi Öğrenme Çıktıları (Kazanımları) başlıklı yazılarımızı da inceleyebilirsiniz.

Tarih Dersi Öğretim Programı Üniteleri, Öğrenme Çıktısı Sayıları ve Süreleri

Tarih Dersi Öğretim Programı’nda yer alan üniteler, öğrenme çıktısı sayıları, bu çıktıların işlenişi için ayrılabilecek yaklaşık süre ile bunların ders saatlerine oranı aşağıda sunulmuştur.