Selimiye Camii Tarihi, Mimarisi ve Sırları

Osmanlı mimarisinin en nadide eserlerinden birisi olarak kabul edilen ve Mimar Sinan’ın Ustalık eseri Selimiye Camii hakkında bilgilere yer verdiğimiz bu yazımızda özellikleri, mimarisi, tarihçesi ve sırları ile bu görkemli yapıyı tüm ayrıntılarıyla inceledik.

Selimiye Camii Hakkında Bilgi

Selimiye Camii ülkemizin önemli tarihi eserlerinden birisidir. Osmanlı İmparatorluğu’nun yükseliş döneminde inşa edilmiştir. Edirne ve Mimar Sinan denildiğinde insanların aklına ilk gelen yapı Selimiye Camii’dir. Aynı zamanda 2011 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi‘ne alınan Selimiye Camii, dünya mimarisi için de oldukça önemli bir yere sahiptir. Tıpkı Bursa Ulu Camii gibi, Osmanlı mimarisinin nadide eserlerinden olan bu camii, Türkiye’deki en önemli eserlerden biridir.

Selimiye Camii Kim Tarafından Yaptırıldı? Mimarı Kim?

Selimiye Camii, Osmanlı İmparatorluğu’nun yükseliş döneminde önemli bir stratejik konumda bulunan eski başkent Edirne’de, Cihan Padişahı Kanuni’nin oğlu olan Sultan II. Selim tarafından yaptırılmıştır. Sultan II. Selim maalesef caminin bitimine yakın vefat ettiği için Selimiye Camii’nin bitmiş halini görememiştir. Mimar Sinan’ın ustalık eseri olan bu cami Osmanlı mimarisinin en önemli eserleri arasında gösterilir. Yapımına 1569 yılında başlanmış ve yaklaşık 15000 kişilik bir ekibin uğraşları sonucunda 1575 yılında Selimiye Camii ve Külliyesi inşaatı tamamlanmıştır. Selimiye Camii’nin yapımının tamamlandığı yıllarda Mimar Sinan’ın 80 yaşına bastığı söylenir. Büyük yaşına rağmen Osmanlı mimarisinin en ihtişamlı eserlerinden birisini yapmış olması oldukça hayranlık uyandırıcı.

Selimiye Camii Özellikleri

Selimiye oldukça geniş bir alana inşa edilmiştir. Cami ve külliyenin tamamı kapalı alanı 1.620 m2 olmak üzere toplamda 2.475 m2’lik bir alan üzerine kurulmuştur. Bu geniş arazi Selimiye Camii’nin Osmanlı mimari tarihindeki en geniş alana yayılmış yapı olarak nitelendirilmesini sağlar. Bu da camiinin en belirgin özelliklerindendir. 10 bin kişilik bir kapasiteye sahip olan. Selimiye Camii’nin yerden yüksekliği 43.28 metredir. En geniş kubbesinin çapı ise 31.30 metredir ve Ayasofya’nın kubbesinden büyük oluşuyla inşa edildiği dönemde çok ilgi çekmiştir.

Caminin dört tane olan minarelerinden ikisi ile ilgili de ilginç bir durum söz konusudur. Selimiye Camisi avlusunun Kuzeydoğu ve Kuzeybatı bölümünde bulunan minarelerin üçer adet merdiveni olduğu görülür. İlk merdivenin basamaklarıyla 1. ve 3. şerefelere çıkılır. 2. merdiven basamaklarıyla 2. ve 3. şerefelere ulaşılır. 3. merdiven basamaklarıyla ise doğrudan doğruya en üstteki şerefeye çıkılır. Şaşırtıcı olan nokta ise üç merdivenden de aynı anda yukarı çıkan insanlar birbirlerini görmezler. Geriye kalan iki minarede ise yalnızca birer merdiven bulunur.

Selimiye Camii İç Süslemeleri

Selimiye Camii her ne kadar dış görünüm olarak oldukça ihtişamlı tasarlanmış olsa da içindeki çeşitli materyallerden yapılmış adeta hünerli ustaların işi olan süslemeleriyle ünlüdür. Caminin içerisinde bulunan çini süslemeler XVI. Yüzyılda dünya çini süslemeciliğinin en güzel ve en önemli örnekleridir. Normalde kullanılandan farklı bir teknikle İznik’te yaptırılmışlardır. Mihrap duvarı, minber köşk duvarı, Hünkar Mahfili duvarlar, kadınlar mahfili, kemer köşelikleri, kıble yönündeki pencere alınlıkları gibi göz önünde bulunan yerlerde farklı motiflerin işlendiği çinilere yer verilmiştir. Bunların içerisinde en önemli ve gizemli olan ters lale motifidir.

Müezzinler Mahfeli’nin kuzeydoğu yönünde köşedeki mermer ayağında bulunan ters lale motifinin anlamı ve neden ters olduğu ile ilgili farklı fikirler olsa da hangisinin doğru olduğunu maalesef bilemiyoruz. Bu süslemelerin çoğu her ne kadar 1978-1985 yılları arasında restore edilmiş olsalar da aslına sadık kalındığı için bugünkü ziyaretçiler de Selimiye Camii’nin o günkü güzelliğine tanıklık edebilmekteler.

Çini süslemelerinin yanında mermer süslemeler de oldukça önemlidir. Bu malzemeden yapılan süslemelerin en önemli örneği caminin mihrabıdır. Tamamı mermerden yapılmış mihrabın üzerinde pek çok detaylı süsleme bulunur. Amen ve Resulü ile Fatiha sureleri mihrabın üzerindeki mermere işlenmiştir ve üzerinde yine çini süslemelere yer verilmiş olmasına rağmen çini yoğunlukta olan iç süslemelere farklı bir dinamik katmıştır. Mermer ve çininin yanında oyma taş, ahşap ve sedef süslemelere de Selimiye Camii’nin iç dekorasyonunda sıkça yer verildiği görülmektedir.

Selimiye Camii Kubbesi

Selimiye Camii’nin kubbesi sanayi devrimi öncesinde yaygın olarak kullanılan ve devrim sonrası önemini yitiren tek kubbeli yapıların ulaştığı son nokta olarak nitelendirilir. Hem 31.30 metre çapı hem de 2000 ton ağırlığı ile oldukça devasa olan kubbe döneminde oldukça ilgi çekmiştir. Bu dönemden sanayi devrimine kadar geçen sürede ne Osmanlı ne de dünya mimarisinde Selimiye Camii’nin ulaştığı “doruk noktasını” geçen kubbeli bir eser yapılamamıştır. Aynı zamanda kubbe üzerindeki çini süslemeler de dönemin çini sanatının en nadide örnekleridir.

Selimiye Camii Nerede? Nasıl Gidilir?

Selimiye Camii Edirne’nin Merkez ilçesinde bulunan Meydan Mahallesi’ne bağlıdır. Hem şehir hatlarıyla hem de kişisel aracınızla ulaşım sağlamanız mümkündür. Camii 7/24 ziyarete ve ibadete açık olduğu için istediğiniz zaman ziyaret edebilirsiniz.

Not: Bu konuyla ilgili olarak Süleymaniye Külliyesi Hakkında Bilgi başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.