Süleymaniye Külliyesi Hakkında Bilgi

Süleymaniye Külliyesi, İstanbul’un Süleymaniye semtinde yer alan bir külliyedir. Bu külliye 1550-1557 yılları arasında Mimar Sinan tarafından Kanuni Sultan Süleyman’ın emri ile yaptırılmıştır. Mimar Sinan bu külliyeyi ve camiyi “kalfalık dönemi eserim” olarak tabir eder. Külliye, yedi tepeli şehir İstanbul’un tepelerinden birinin üstüne kuruludur. Camiden sonra külliyedeki en önemli yapılar medreselerdir. İçinde Evvel Medresesi ve Sani Medresesi ile Rabi Medresesi ve Salis Medresesi adlarında iki ayrı medrese topluluğu vardır.

Evvel ve Sani Medresesi üstünde Süleymaniye kitaplığı yer alır. Külliyenin güneydoğu köşesinde Süleymaniye Hamamı, kuzey kanadında darüşşifa ve bimarhane bulunur. Camide Kanuni Sultan Süleyman, Hürrem Sultan ve Mimar Sinan Türbeleri bulunur. Külliyede aynı zamanda tabhane, çarşılar ve sıbyan mektebi de bulunur. Bu külliye yalnız içinde bulunan yapılar ile değil etrafındaki mahalle ile de sosyal ve kültürel bir merkez olma özelliğine sahiptir.

Süleymaniye Külliyesi, Kanuni Sultan Süleyman tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Peki kimdir bu Kanuni Sultan Süleyman? Mimar Sinan Kimdir?

Mimar Sinan Kimdir?

Mimar Sinan ya da diğer adı ile Koca Mimar Sinan Ağa yapmış olduğu mimari eserler ile tüm Dünya’ya kendini tanıtmıştır. Mimar Sinan, 29 Mayıs 1489 yılında Kayseri’de hayata gözlerini açtı ve de 17 Temmuz 1588 yılında, İstanbul’da hayata gözlerini yumdu. Mimar Sinan kariyerinde en önemli eserlerini Osmanlı padişahları I. Süleyman, II. Selim ve III. Murat döneminde yürütmüş olduğu baş mimarlık görevinde vermiştir. Mimar Sinan 99 yıl süren ömrüne sayısız birçok eser sığdıran büyük sanatçının en ünlü yapıtı, ustalık eseri olarak bilinen Selimiye Camii’dir. Edirne’de bulunan bu camii dönemin padişahı II. Selim tarafından baş mimar Mimar Sinan’a yaptırıldı. Mimar Sinan ustalık eserim dediği Selimiye Camii’ni yaptığında 86 yaşındaydı.

Kanuni Sultan Süleyman Kimdir?

Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı İmparatorluğu’nun onuncu padişahıdır aynı zamanda 89. İslam halifesidir. Birçok kaynağa göre Osmanlının Altın Çağını yaşatanan Osmanlı Padişahı olarak bilinir. Batıda Muhteşem Süleyman olarak bilinen I. Sultan Süleyman, Doğuda ise adaletli yönetimine ithafen  Kanuni Sultan Süleyman olarak bilinmektedir. 1520’den 1566 yılındaki ölümüne kadar, yaklaşık olarak 46 yıl boyunca Osmanlı Devleti’ne padişahlık yapmıştır. Kanuni Sultan Süleyman, 46 yıllık padişahlık yaşamında on üç kez sefere çıkmıştır. Kanuni Sultan Süleyman 1566 yılının Eylül ayında Macaristan’ın Zigetvar kentinde ömrünü sonlandırmıştır. Kanuni Sultan Süleyman 28 Kasım 1566 yılında Süleymaniye Camii’ne defin edilmiştir.

Süleymaniye Külliyesi’nde Eğitim

Külliyedeki sıbyan mektebi, o civarda yaşayan insanların çocuklarını okuma-yazma ve dini bilgiler öğrenmeleri için gönderebileceği bir kurumdu. 5-6 yaşlarında bu okula başlayan çocuklara “sabi” denirdi. Çocuklar sıbyan mektebinden 13-15 yaşları arasında mezun olurlar ve hayata atılırlardı. Bu bölgede böyle bir okul olması bölgenin değerini oldukça arttırmıştı.

Külliyeye yakın bir yerde yaşayan her ailenin çocuk bireyleri okuma-yazmayı öğrenme imkanına sahipti. Aynı zamanda külliyenin içinde bir de medrese bulunuyordu. Medrese o zamanlarda ortaokul, lise, üniversite düzeyinde eğitim veren; çok önemli bir kurumdu. Medresede eğitim almış bir kişinin geleceği parlak imkanlarla dolu olurdu. Kanuni Süleyman dönemindeki medreselere Süleymaniye Medreseleri adı verilirdi. Sahn-ı Seman Medreseleri’nden mezun olan kişiler ilim hayatlarına Süleymaniye Medreseleri’nde devam ederlerdi. Süleymaniye Külliyesi’nin yapılışı ile de Süleymaniye Medreseleri değer kazandı.

Süleymaniye Kütüphanesi

Külliyede medreseler ve sıbyan mektebinin dışında da birçok eğitim kurumu yer alıyordu. Bu eğitim kurumlarının hepsinin toplu bir şekilde bu külliyede bulunması, o bölgeyi İstanbul’da bir eğitim merkezine dönüştürdü. Aynı zamanda içinde bulundurduğu Süleymaniye Kütüphanesi de eğitimli insanların ve eğitim alan öğrencilerin külliyeye sık sık uğramalarını sağladı.

Süleymaniye Külliyesi Planı ve Bölümleri

Külliyenin içindeki tesislerin hepsi eğitim amaçlı değildi. Külliyenin içinde bir de hamam bulunuyordu. Bu hamam külliyede çalışan personel ve eğitim alan öğrencilerin kullanımına açıktı. Külliyenin içinde bir de misafirhane bulunuyordu. Bu misafirhanelere “Tabhane” adı verilirdi. Genellikle bir yerden bir yere yürüyerek seyahat eden yolculara hizmet verirlerdi. Aynı zamanda fakirlere yardımcı olurlardı. Ancak Süleymaniye Külliyesi’nde yer alan tabhane daha çok hastaların dinlenmesi ve iyileşmesi için hizmet vermiştir.

Külliyenin içinde zamanın en görkemli camilerinden biri olan Süleymaniye Camii olması külliyeyi doğal olarak bir toplanma merkezine dönüştürmüştü. Binlerce insan dini ibadet veya sadece sohbet amacı ile burada toplanmayı seçmiştir. Bu kadar sık ziyaret edilen bir yer olması, külliyenin etrafını da canlandırmış; yakınlara yeni dükkânlar, yeni kurumlar açılmasını sağlamıştı. Doğal olarak da bulunduğu muhit hayat kazandı, şehirdeki insanların hayatının geçtiği bir yer haline geldi.

Süleymaniye Külliyesi sadece içinde Süleymaniye Camii’ni bulundurması ile değil, birçok eğitim kurumu, sağlık merkezi, misafirhane, aşevi bulundurması ile de İstanbul için çok önemli bir yapı olmuştur. Sadece dini amaç ile kullanılmayan külliye on binlerce insan için iş imkanı da sağlamıştır. Hem insanları doyurmuş hem iyileştirmiş hem de mutlu etmiştir. Süleymaniye Külliyesi, İstanbul’un Süleymaniye beldesinin gelişmesinde ve refah seviyesinin artmasında büyük bir rol oynamıştır.

Süleymaniye Külliyesi Nerede?

Süleymaniye Külliyesi, adını verdiği Süleymaniye Mahallesi’nde bulunmaktadır. Süleymaniye Mahallesi İstanbul’un Fatih ilçesi sınırları içinde yer almaktadır.

Yol Tarifi: Aşağıdaki harita görseline tıklayarak Süleymaniye Külliyesi için yol tarifi alabilirsiniz.

Süleymaniye Külliyesi Adres Bilgileri: Süleymaniye Mahallesi, Prof. Sıddık Sami Onar Caddesi, No:1, 34116 Fatih/İstanbul

Not: Bu konuyla ilgili olarak Selimiye Camii Tarihi, Mimarisi ve Sırları başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.